STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W
SZKOLE PODSTAWOWEJ

W JAROSŁAWCU

Spis treści:
Podstawa Prawna	5
Wprowadzenie: 1) Postanowienia ogólne	6 6
Część I – Standardy ochrony małoletnich w szkole	7
Część II – Zasady postępowania w celu ochrony małoletnich przed krzywdzeniem	12
I. Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników	12
II. Zasady podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka i przemocy domowej	13
III. Zasady bezpiecznych relacji pracowników szkoły z małoletnimi	25
IV. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi w szkole.	31
Część III – Ścieżki postępowania małoletniego w przypadku doznawania przez niego krzywdy.	40
1) Rodzaj krzywdy: Znęcanie się, przemoc fizyczna, słowna, psychiczna stosowane wobec małoletniego,	40
2) Rodzaj krzywdy: Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego;	42
3) Rodzaj krzywdy: Przemoc domowa stosowana wobec małoletniego;	43
4) Rodzaj krzywdy: Nierówne traktowanie - dyskryminacja ucznia małoletniego;	46
5) Rodzaj krzywdy: Stosowanie wobec małoletniego cyberprzemocy;	47
6) Rodzaj krzywdy: Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu;	49
7) Rodzaj krzywdy: Wysyłanie małoletniemu w Internecie treści szkodliwych, nielegalnych i niepożądanych;	50
8) Rodzaj krzywdy: Naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania w sieci danych osobowych lub wizerunku małoletniego;	52
9) Rodzaj krzywdy: Nawiązywanie przez małoletniego niebezpiecznych kontaktów w Internecie.	54
10) Materiały pomocnicze.	56
Część IV Procedury interwencyjne w szkole	60
1) Procedura postępowania w przypadku podejrzenia przemocy domowej wobec małoletniego.	60
2) Procedura zapewnienia bezpiecznych relacji między małoletnim, a pracownikami.	62
3) Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego przez pracownika, innego dorosłego, rodzica, innego małoletniego.	64
4) Procedura bezpiecznego korzystania z sieci Internet, urządzeń elektronicznych i reagowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia cyberprzemocy.	66
5) Procedura ochrony wizerunku i danych osobowych małoletnich	69
6) Procedura monitorowania i weryfikowania standardów ochrony małoletnich.	70
Część V Organizacja procesu ochrony małoletnich w szkole podstawowej w Jarosławcu i wdrażania „standardów ochrony małoletnich”	71
1) Podział obowiązków i przydział zadań w zakresie wdrażania „Standardów ochrony małoletnich”.	71
2) Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu szkoły do stosowania standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności.	73
3) Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.	74
4) Dokumentowanie zdarzeń podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich i archiwizowanie wytworzonej dokumentacji.	74
5) Zasady ustalania planu wsparcia małoletniemu po ujawnieniu krzywdzenia.	75
6) Udostępnianie „Standardów ochrony małoletnich”.	77
7) Zasady przeglądu i aktualizacji standardów.	78
Załączniki:
Załącznik 1 – Wzór karty zgłoszenia krzywdzenia małoletniego	79
Załącznik 2 – Arkusz diagnostyczny oceny ryzyka stosowania przemocy domowej wobec małoletniego	80
Załącznik 3 – Kwestionariusz diagnostyczny do oszacowania zaniedbania	84
Załącznik 4 – Oświadczenie o znajomości i przestrzeganiu zasad zawartych w Standardach Ochrony Małoletnich	85
Załącznik 5 – Sposób postępowania przy rozwiązywaniu problemów wychowawczych	86
Załącznik 6 – Notatka służbowa z obserwacji sytuacji krzywdzenia lub powziętej informacji	88
Załącznik 7 – Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony małoletnich	89
Załącznik 8 – Monitorowanie i weryfikowanie procedur ochrony małoletnich	90
Załącznik 9 – Niebieska Karta	91
Załącznik 10 - Oświadczenie	92
Załącznik 11 - Oświadczenie	93

……………………………………

(pieczęć szkoły)

Podstawy prawne:

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)

2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870)

3. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 1606)

4. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)

5. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900)

6. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781)

7. Konwencja o prawach dziecka (Dz. U. 1991 r. nr 120 poz. 526)

8. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2012 poz. 1169)

Opracowanie:

Obowiązują od dnia 15.02.2024r. 1. …………………………………..

2. …………………………………..

3. …………………………………..

Wprowadzenie

Postanowienia ogólne

Dokument Standardy ochrony małoletnich w Szkole Podstawowej w Jarosławcu jest koniecznym elementem funkcjonowania naszej szkoły, w której przebywają dzieci. Ponieważ dzięki nim placówka troszczy się o dobro każdego ucznia, zabezpiecza personel oraz dba
o swoją reputację. Większa świadomość zagrożeń pozwala efektywniej im zapobiegać
i w konsekwencji skuteczniej tworzyć środowisko wolne od czynników, które mogą doprowadzić do naruszenia praw dziecka. Standardy dają pracownikom jasność w zakresie zachowań niedozwolonych względem dzieci, jak również w sposób przejrzysty informują
o oczekiwanej reakcji w przypadku obaw o ich bezpieczeństwo. Ponadto poprzez wdrożenie standardów nasza szkoła kieruje na zewnątrz jednoznaczny komunikat na temat swojego zaangażowania w ochronę dzieci przed krzywdzeniem.

1) Celem Standardów Ochrony Małoletnich jest:

a) zwrócenie uwagi pracowników szkoły, rodziców i podmiotów współpracujących na konieczność podejmowania wzmożonych działań na rzecz ochrony małoletnich przed krzywdzeniem;

b) określenie zakresu obowiązków przedstawicieli szkoły w działaniach podejmowanych na rzecz ochrony dzieci przed krzywdzeniem;

c) wypracowanie adekwatnej procedury do wykorzystania podczas interwencji
w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletnich.

2) Pracownik szkoły w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka, monitoruje sytuację i dobrostan dziecka oraz stosuje zasady określone w Standardach.

3) Ze Standardami zapoznawani są wszyscy pracownicy szkoły, a także dzieci i ich rodzice, zgodnie z procedurami określonymi w treści Standardów.

4) Dyrektor szkoły z porozumieniem z Radą Pedagogiczną wyznaczył wicedyrektora szkoły, pedagoga, oraz nauczyciela, który w danym roku szkolnym jest wychowawcą; oddziału przedszkolnego- „zerówka”, klasy III i klasy VII jako osoby odpowiedzialne za monitorowanie realizacji Standardów, reagowanie na sygnały ich naruszenia, ewaluowanie zapisów Standardów i prowadzenie rejestru interwencji i zgłoszeń.

CZĘŚĆ I
STANDADY OCHRONY MAŁOLETNICH

Standard I.

Uczniowie, rodzice i pracownicy szkoły znają „Standardy ochrony małoletnich”. Dokument jest dostępny i upowszechniany

1. Dokument udostępniono, na stronie internetowej szkoły oraz wyłożono do wglądu
w sekretariacie szkolnym.

2. Dokument został udostępniony w dwóch wersjach: wersji zupełnej oraz skróconej przeznaczonej dla małoletnich i zawierającej informacje dla nich istotne.

3. Informacje istotne dla małoletnich zawarte w dokumencie upowszechniane są
w trakcie lekcji wychowawczych, konsultacji indywidualnych, na godzinach „dostępności”, w trakcie realizowanych programów i warsztatów o charakterze edukacyjnym.

Standard II.

Personel współtworzy i gwarantuje bezpieczne
i przyjazne środowisko w szkole

1. Celem działań wszystkich pracowników szkoły jest ochrona małoletnich uczniów przed każdą formą krzywdzenia oraz zapewnienie im bezpieczeństwa fizycznego
i psychicznego w szkole.

2. Pracownicy szkoły skutecznie reagują w sytuacjach, gdy małoletni uczniowie
są krzywdzeni.

3. W szkole zatrudnia się personel po wcześniejszej weryfikacji w Krajowym Rejestrze Karnym, Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. W przypadku zatrudnienia obcokrajowców personel weryfikuje osobę w rejestrach karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych poprzez oświadczenia o niekaralności.

4. Dyrektor szkoły określa organizację, stosowanie i dokumentowanie działań podejmowanych w ramach procedur określonych w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich”.

5. Pracownicy szkoły są świadomi swoich praw oraz odpowiedzialności prawnej ciążącej na nich za nieprzestrzeganie standardów ochrony małoletnich.

6. W szkole prowadzona jest systematyczna edukacja wszystkich pracowników
z zakresu ochrony uczniów przed krzywdzeniem, a w szczególności:

a) rozpoznawania symptomów krzywdzenia uczniów,

b) procedur interwencji w przypadku krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia,
a także posiadania informacji o krzywdzeniu ucznia,

c) dokumentowania podejmowanych działań związanych z ochroną małoletnich,

d) znajomości praw dziecka, praw człowieka i praw ucznia oraz zasad

bezpiecznego przetwarzania udostępnionych danych osobowych,

e) odpowiedzialności prawnej za zdrowie i życie powierzonych opiece małoletnich,

f) procedury „Niebieskie Karty”,

g) bezpieczeństwa relacji całego personelu z uczniami/ wychowankami, (w tym uwzględniającą wiedzę o zrachowaniach pożądanych i niedozwolonych w kontaktach
z uczniem/wychowankiem).

Standard III.

Szkoła oferuje rodzicom/opiekunom prawnym informację oraz edukację w zakresie wychowania dzieci bez przemocy oraz ich ochrony przed krzywdzeniem i wykorzystywaniem

1. Wszyscy rodzice mają dostęp do obowiązujących w szkole „Standardów ochrony małoletnich” oraz znają procedury zgłaszania zagrożeń.

2. Rodzice są angażowani w działania szkoły prowadzone na rzecz ochrony małoletnich.

3. Szkoła uzyskuje od rodziców/opiekunów prawnych swoich uczniów informacje zwrotne na temat realizacji „Standardów ochrony małoletnich”.

4. Szkoła umożliwia rodzicom oraz opiekunom prawnym dzieci, poprzez organizację warsztatów, szkoleń, konsultacji indywidualnych, poszerzanie wiedzy i umiejętności związanych z ochroną dziecka przed zagrożeniami, w tym w Internecie oraz z zakresu metod wychowawczych bez kar fizycznych i krzywdzenia psychicznego dziecka.

Standard IV.

Szkoła zapewnia uczniom/wychowankom równe traktowanie oraz przestrzeganie ich praw

1. Szkoła oferuje uczniom edukację w zakresie praw dziecka, człowieka/ucznia oraz ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem.

2. W każdej klasie/grupie uczniowie są poinformowani, do kogo mają się zgłosić po pomoc i radę w przypadku krzywdzenia lub wykorzystywania.

3. W szkole dostępne są dla uczniów materiały edukacyjne w zakresie: praw dziecka oraz ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem seksualnym oraz zasad bezpieczeństwa w Internecie (broszury, ulotki, książki).

4. W szkole wyeksponowane są informacje dla uczniów dotyczące możliwości uzyskania przez nich pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.

Standard V.

Organizacja postępowania na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich zapewnia skuteczną ochronę uczniom

1. Precyzyjnie określone są sposoby postępowania pracowników w sytuacjach krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, tj.:

a) przemocy rówieśniczej,

b) przemocy domowej,

c) niedozwolonych zachowań personelu wobec małoletnich,

d) cyberprzemocy.

2. Postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia ucznia nie może naruszać jego godności, wolności, prawa do prywatności oraz nie może powodować szkody na jego zdrowiu psychicznym lub fizycznym (poczucie krzywdy, poniżenia, zagrożenia, wstydu).

3. W szkole ustalone są zasady wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy.

4. W szkole wskazano osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osobę odpowiedzialną za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.

5. W szkole wskazano osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenia mu wsparcia. Informacja o osobach przyjmujących zgłoszenia jest upowszechniona, np. na stronie internetowej szkoły oraz na tablicy ogłoszeń w budynku szkolnym.

Standard VI.

W szkole wzmacniane jest poczucie bezpieczeństwa uczniów w obszarze relacji społecznych oraz ochrony przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci

1. W szkole opracowano zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem.

2. W szkole określono wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi,
a w szczególności zachowania niedozwolone.

3. W szkole opracowano zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internetowej oraz procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalanymi w innej formie.

4. W szkole opracowano i wdrożono procedury chroniące małoletnich przed krzywdzeniem w sytuacjach:

a) przemocy fizycznej

b) przemocy psychicznej,

c) przemocy domowej,

d) przemocy seksualnej,

e) cyberprzemocy.

5. W szkole opracowano i wdrożono procedurę „Niebieskie Karty”.

6. Pracownicy szkoły realizują plan wsparcia ucznia po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy.

Standard VII.

Działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem
są dokumentowane

1. W szkole prowadzony jest rejestr spraw zgłaszanych i rozpatrywanych w związku
z podejrzeniem lub krzywdzeniem małoletnich.

2. W procedurze „Niebieskie Karty” stosowane są wzory Kart „A” i „B”.

3. Osoby upoważnione do przyjmowania zgłoszeń związanych z krzywdzeniem uczniów /wychowanków składają oświadczenie o zachowaniu poufności i zobowiązanie do zachowania bezpieczeństwa uzyskanych danych osobowych.

Standard VIII.

Szkoła monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami
i procedurami ochrony dzieci

1. Przyjęte zasady i realizowane sposoby ochrony uczniów/wychowanków są weryfikowane – przynajmniej raz na dwa lata.

2. Do weryfikacji stosowanych zasad i procedur szkoła pozyskuje opinie uczniów oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych.

3. Zasady monitoringu i kontroli standardów ochrony małoletnich określa dyrektor szkoły.

CZĘŚĆ II
ZASADY POSTĘPOWANIA W CELU OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM

I. ZASADY BEZPIECZNEJ REKRUTACJI PRACOWNIKÓW

1. Dyrektor szkoły przed nawiązaniem stosunku pracy, niezależne od podstawy nawiązania stosunku pracy (Karta Nauczyciela, Kodeks pracy) oraz terminu jej trwania uzyskuje informacje:

a) w przypadku każdego pracownika, wolontariusza, praktykanta z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego;

b) w przypadku zatrudnienia każdej osoby w szkole i dopuszczenia wolontariuszy lub praktykantów do kontaktu z uczniami/ dziećmi i opieki, z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym.

2. Nie jest wymagane przedstawienie zaświadczeń, w przypadku, gdy z nauczycielem jest nawiązywany kolejny stosunek pracy w tej samej szkole w ciągu 3 miesięcy od dnia rozwiązania albo wygaśnięcia na podstawie art. 20 ust. 5c poprzedniego stosunku pracy.

3. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pedagogicznych składają przed nawiązaniem stosunku pracy pisemne potwierdzenie spełniania warunku:

a) posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystania z praw publicznych;

b) że nie toczy się przeciwko kandydatowi postępowanie karne w sprawie;

c) umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne.

4. Zatrudniani pracownicy, praktykanci i wolontariusze przed rozpoczęciem pracy lub dopuszczeniem do kontaktu z uczniami są zobowiązani do zapoznania się z:

a) Statutem szkoły,

b) Regulaminem pracy,

c) Standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w szkole,

d) Regulaminami i instrukcjami bhp i p/poż,

e) Polityką bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.

f) Potwierdzenie zapoznania się z w/w dokumentami oraz oświadczenia
o zobowiązaniu się do ich przestrzegania składane jest w formie pisemnej
i umieszczone w aktach osobowych lub dołączane do umów o świadczenie działalności wolontariackiej lub praktyki zawodowej, dokumentacji wycieczki.

II. ZASADY PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI PODEJRZENIA KRZYWDZENIA DZIECKA I PRZEMOCY DOMOWEJ

Definicja przemocy domowej

Pod pojęciem „przemoc domowa” – należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej,
w szczególności:

· narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

· naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

· powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

· ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

· istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Rodzaje przemocy domowej i ich charakterystyka

przemoc fizyczna – to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.

przemoc psychiczna („maltretowanie psychiczne”) – to powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub skrajnie drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic nie warte, złe, niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja potrzeby innych. Krzywdzenie psychiczne dziecka to kategoria, w której najczęściej nie ma widocznych dowodów winy sprawcy. Występują natomiast u dziecka objawy jako konsekwencja tego rodzaju przemocy. Podstawowym narzędziem zatrzymania przemocy psychicznej jest praca z rodziną, która odbywać się może w ramach procedury „Niebieskie Karty”.

przemoc seksualna – według Światowej Organizacji Zdrowia przemoc seksualna to zaangażowanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszająca prawo i obyczaje danego społeczeństwa. Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia wtedy, gdy występuje ono pomiędzy dzieckiem, a dorosłym lub dzieckiem i innym dzieckiem, w sytuacji zależności, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w stosunku opieki, zależności, władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby.

Aktywność taka może obejmować:

1. Nakłanianie lub zmuszanie dziecka do udziału w jakichkolwiek prawnie zabronionych czynnościach seksualnych.

2. Wykorzystywanie dziecka do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych.

3. Wykorzystywanie dziecka do produkcji przedstawień i materiałów pornograficznych.

zaniedbywanie – to jedna z form krzywdzenia dziecka polegająca na incydentalnym, bądź chronicznym niezaspokajaniu potrzeb materialnych i emocjonalnych małoletniego oraz nierespektowaniu podstawowych praw, powodująca zaburzenia jego zdrowia, a także generująca trudności rozwojowe. Ta forma przemocy wskazuje na potrzebę szerszej diagnozy systemu rodzinnego pod kątem wydolności wychowawczej rodziców.

Rozpoznawanie przemocy wobec małoletniego odbywa się poprzez:

· ujawnienie przez pokrzywdzonego przemocy domowej,

· informacje od osoby będącej bezpośrednim świadkiem przemocy,

· analizę objawów krzywdzenia występujących u pokrzywdzonego,

· ocenę stopnia ryzyka wystąpienia przemocy w danej rodzinie.

Ujawnienie przez małoletniego przemocy w rodzinie ma miejsce wtedy, kiedy poinformuje pracownika szkoły o tym, że doznaje jednej lub kilku jednocześnie form przemocy ze strony swoich najbliższych. Ujawnienie jest dla małoletniego bardzo trudnym momentem, świadczy o dużym doznawanym bólu i determinacji.

Fakt ujawnienia nie podlega ocenie uwiarygodniającej ze strony pracownika szkoły, wymaga zareagowania!

Pracownik powiadamia Dyrektora Szkoły o powziętej informacji lub podejrzeniu krzywdzenia dziecka. Następnie sporządza notatkę służbową z obserwacji sytuacji krzywdzenia lub wejścia w posiadanie informacji o tym (wzór notatki - Załącznik 6). Notatkę niezwłocznie przekazuje Dyrektorowi Szkoły i zespołowi do spraw pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Każda interwencja powinna zostać podjęta niezwłocznie, w sposób profesjonalny
i poufny z zachowaniem tajemnicy danych osobowych oraz zapewniający najwyższy poziom bezpieczeństwa dziecka.

Informacje o krzywdzeniu małoletniego mogą pochodzić od:

· bezpośrednich świadków przemocy, np. od rodzica niekrzywdzącego,

· rodzeństwa,

· kolegi, koleżanki,

· sąsiada,

· osoby z dalszej rodziny,

· przypadkowego świadka przemocy.

W każdym przypadku informacje o przemocy wobec małoletniego wskazywane jako fakty, a nie domniemania, należy potraktować z pełną odpowiedzialnością i zareagować zgodnie z obowiązującymi zasadami wskazanymi w niniejszej procedurze. Podobnie jak
w przypadku ujawnienia przemocy przez małoletniego, pracownik szkoły nie dokonuje oceny wiarygodności podawanych informacji. Zobowiązany jest do zareagowania na taki sygnał.

Fakt ujawnienia przemocy przez osoby inne niż uczeń nie podlega ocenie uwiarygodniającej ze strony pracownika szkoły, wymaga zareagowania!

Zgłaszanie stosowania przemocy domowej przez ucznia

1. Każdy uczeń może zgłosić ustnie lub pisemnie, dowolnej osobie, do której ma zaufanie, będącej pracownikiem szkoły, fakt stosowania wobec niego przemocy domowej.

2. Zgłoszenie doznawanej krzywdy przez małoletniego może nastąpić w bezpośredniej rozmowie, drogą elektroniczną, telefoniczną lub inną dostępną metodą.

3. Pracownik szkoły, który powziął informację od krzywdzonego podejmuje w pierwszej kolejności działania mające na celu zatrzymanie krzywdzenia.

4. W przypadku zagrożenia życia małoletniego, po przekazaniu informacji dyrektorowi szkoły, koordynatorowi, który zawiadamia w trybie pilnym odpowiednie służby porządkowe – policję i pogotowie ratunkowe o zagrożeniu życia małoletniego.

5. W ramach procedury funkcjonariusz policji: udziela niezbędnej pomocy osobie doznającej przemocy, w tym dostępu do pomocy medycznej, podejmuje czynności chroniące życie, zdrowie i mienie, zabezpiecza ślady i dowody przestępstwa oraz podejmuje działania mające na celu zapobieganie dalszym zagrożeniom mogącym występować w tej rodzinie, zgodnie z zasadami i procedurami postępowania w takiej sytuacji.

6. W przypadkach niewymagających podejmowania nagłych interwencji, osoba, która powzięła informację postępuje zgodnie z procedurą.

Zgłaszanie podejrzenia przemocy domowej przez pracownika

1. Każdy pracownik szkoły, który zauważy lub podejrzewa u małoletniego symptomy krzywdzenia, jest zobowiązany zareagować – jeśli to konieczne, udzielić pierwszej pomocy.

2. Pracownik w trybie pilnym przekazuje informację o zaobserwowanym zdarzeniu dyrektorowi szkoły, dołączając pisemną notatkę - załącznik 6 zawierającą istotne informacje dotyczące:

· wyglądu,

· stanu,

· dolegliwości

· zachowania małoletniego,

· cytaty jego wypowiedzi

· oraz podjęte działania.

3. Dyrektor szkoły jako osoba upoważniona do prowadzenia spraw związanych z przemocą wobec małoletnich wraz z osobą zgłaszającą wypełniają tzw. Kartę zgłoszenia – załącznik 1. Na karcie podpisują się: dyrektor szkoły i osoba zgłaszająca.

Zgłaszanie podejrzenia przemocy domowej przez osoby z zewnątrz

1. Osoba, która jest świadkiem stosowanej przemocy domowej wobec małoletniego ma prawo do zgłoszenia podejrzewania stosowania przemocy lub przemocy domowej.

2. W celu zgłoszenia stosowanej wobec małoletniego przemocy domowej w/w osoba jest obowiązana dokonać zgłoszenia bezpośrednio dyrektorowi szkoły.

3. W takcie rozmowy z dyrektorem szkoły, osoba wskazuje na fakty, na podstawie których domniema o stosowaniu przemocy domowej wobec małoletniego.

4. Osoba zgłaszająca przemoc jest zobowiązana wylegitymować się dokumentem zawierającym fotografię oraz wskazać dane do kontaktu.

5. Zgłaszający przemoc domową jest informowany o zasadach przetwarzania jego danych osobowych udostępnionych dyrektorowi oraz zasadach ich przetwarzania
i bezpieczeństwa danych osobowych.

6. W przypadku zgłoszeń anonimowych, w tym telefonicznych do sekretariatu szkoły, pracownik sekretariatu sporządza notatkę z rozmowy telefonicznej i archiwizuje wydruk połączeń.

7. W sytuacji, jak w pkt 6, pracownik sekretariatu zawiadamia dyrektora szkoły
o anonimowym zgłoszeniu, dołączając notatkę z rozmowy telefonicznej ze zgłaszającym lub wydruk ze skrzynki elektronicznej – załącznik 6.

8. W przypadkach anonimowych zgłoszeń stosowanie przemocy wobec małoletniego podlega analizie i zdiagnozowaniu.

9. Pracownik szkoły, do którego wpłynęło zgłoszenie podejrzenia stosowania przemocy lub jej stosowania wypełnia Kartę zgłoszenia – załącznik 1, w obecności – o ile to możliwe – osoby zgłaszającej i w trybie pilnym przekazuje ją koordynatorowi. Na karcie podpisuje się osoba, do której wpłynęło zgłoszenie i osoba zgłaszająca.

10. W przypadku, gdy zgłaszana przemoc zagraża życiu lub zdrowiu małoletniemu, osoba pozyskująca taką wiedzę, jest obowiązana w trybie pilnym zawiadomić policję.

Wstępna diagnoza i ocena sytuacji osoby krzywdzonej

1. W każdym przypadku zgłoszenia krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, dyrektor szkoły powołuje Zespół Interwencyjny do wstępnego zdiagnozowania sytuacji ofiary, w szczególności, tzw. czynniki ryzyka oraz dane świadczące o przemocy lub wykluczające ją:

· kto jest sprawcą krzywdzenia i w jakiej relacji pozostaje z małoletnim,

· jak często i od jak dawna jest krzywdzony,

· informacje o zachowaniach pozostałych członków rodziny wobec małoletniego,

· relacjach jakie ma małoletni z osobą rodzica niekrzywdzącego,

· osobach wspierających go, informacje o innych czynnikach towarzyszących przemocy – np. uzależnieniu od alkoholu rodziców.

2. W skład Zespołu Interwencyjnego wchodzą: dyrektor/wicedyrektor, pedagog, pracownik zgłaszający podejrzenie stosowania przemocy.

3. Zaleca się, by Zespół Interwencyjny przeprowadził rozmowę z osobą krzywdzoną i osobą zgłaszającą podejrzenie lub krzywdzenie małoletniego, a także z rodzicem / opiekunem „niekrzywdzącym”.

4. Wstępną diagnozę przeprowadza się z wykorzystaniem karty obserwacji i diagnozy, będącej załącznikiem 2, a w przypadku zaniedbania – kwestionariuszem diagnozującym oznaki zaniedbania – załącznik 3.

5. W przypadku uwiarygodnienia podejrzenia stosowania przemocy lub stwierdzenia jej stosowania, dyrektor szkoły wszczyna procedurę „Niebieskie Karty”.

6. W przypadkach niewskazujących na wiarygodność zgłoszenia (pomówienie, konfabulacja, kłamstwo) – nauczyciele i pedagog prowadzą wnikliwą obserwację małoletniego i w terminie 3 miesięcy od zgłoszenia ponownie w składzie, jak w pkt. 2 dokonują oceny sytuacji małoletniego.

Zalecenia do prowadzenia rozmowy z ofiarą przemocy domowej

Celem rozmowy z małoletnim jest zebranie informacji potwierdzających (bądź niepotwierdzających) jego krzywdzenie w rodzinie, określających charakter i okoliczności zdarzeń, rolę i zachowanie innych członków rodziny oraz zidentyfikowanie sprawcy. Nie wolno jednak zapomnieć, że celem spotkania jest również – a może przede wszystkim - udzielenie małoletniemu wsparcia. Sposób prowadzenia rozmowy powinien uwzględniać jego wiek i możliwości rozwojowe, ale również to czy sam ujawnił doświadczenie krzywdy domowej, czy też podejrzenie zrodziło się w oparciu o inne przesłanki np. informacje osób trzecich czy zaobserwowane u małoletniego symptomy fizyczne i/lub behawioralne.
W pierwszym przypadku pracownik szkoły, do którego zwrócił się małoletni musi pamiętać, że został uznany za tą osobę, u której można szukać wsparcia, której można zaufać.
W drugim, nieodzowne jest zadbanie o zdobycie tego zaufania. Można porozmawiać na wstępie z małoletnim na tematy neutralne, ale dla niego istotne. Zapytać np.
o zainteresowania, sukcesy, opinie na temat ważnych dla niego spraw. Rozmowa musi być w miejscu bezpiecznym i cichym. Czas rozmowy jest czasem przeznaczonym tylko dla małoletniego. Nie ma tu miejsca na odbieranie telefonów, wychodzenie na chwilę w „pilnych sprawach”, okazywanie zniecierpliwienia. Małoletni musi widzieć i czuć, że teraz jest najważniejszy. Trzeba liczyć się z tym, że może być nieprzygotowany do zwierzeń, nieprzyjemnie zaskoczony sytuacją, może starać się ukryć fakt krzywdzenia przez rodziców szczególnie, gdy sprawa będzie się wiązać z przemocą seksualną.

W rozmowie mogą mu towarzyszyć:

· uczucie wstydu,

· lęk o przyszłość swoją i swojej rodziny,

· lęk przed obwinianiem go przez rodziców za kłopoty wynikające z ujawnienia sprawy,

· lęk przed zemstą sprawcy przemocy,

· brak znajomości odpowiedniego słownictwa (szczególnie, gdy rozmowa będzie dotyczyć przemocy o podłożu seksualnym).

Mogą również ujawniać się mechanizmy obronne pozwalające małoletniemu radzić sobie
z traumą. Mechanizmy chroniące go przed bólem, cierpieniem i samotnością. Pozwalające zachować mimo wszystko wiarę i przywiązanie do rodziców, ale utrudniające szczerą rozmowę.

Dodatkowe wskazówki, którymi warto się kierować rozmawiając z małoletnim, co do którego istnieje podejrzenie, że jest krzywdzone w rodzinie:

· Trzeba zachować spokój.

· Nie można okazywać złości, zszokowania czy zakłopotania tym co dziecko mówi.

· Trzeba też powstrzymać się od wypowiadania negatywnych sądów o „agresorze”.

· Nauczyciel, pedagog nie jest śledczym. W rozmowie, którą prowadzi nie chodzi
o zbieranie dowodów, ustalanie szczegółów i niepodważalnych faktów. Jeżeli sprawa okaże się poważna ustali je sędzia i psycholog specjalista.

· Trzeba starać się oszczędzić dziecku traumy związanej z koniecznością kilkukrotnego powtarzania bolesnych szczegółów.

· Należy pozwolić dziecku ujawnić to, na co jest gotowe.

· Nie wolno pospieszać dziecka, trzeba dostosować się do jego tempa relacjonowania wydarzeń.

· Należy je upewnić, że dobrze robi ujawniając krzywdy, których doznało, pochwalić je za to, zapewnić, że to co się stało nie jest jego winą, że nie ponosi również odpowiedzialności za to, że nie powiedziało o tym, co mu się przydarzyło od razu.

· Należy przejawiać zaufanie i wiarę w to, co mówi i przyjmować to bez osądzania.

· Nie należy dramatyzować, tworzyć atmosfery sensacji, wyjątkowości wydarzeń, ale jednocześnie nie należy udawać przed dzieckiem, że wszystko jest w porządku.

· Dziecko powinno odczuć, że to o czym opowiada nie powinno mieć miejsca.

· Nie wolno zaprzeczać lub bagatelizować jego uczuć.

· Trzeba w tych uczuciach mu towarzyszyć. Wyrazić wprost, że się je widzi i rozumie. Nie mają w tym momencie większego sensu stwierdzenia typu wszystko będzie dobrze, nie płacz, nie przejmuj się. Można jednak starać się mu wytłumaczyć, że są dzieci mające podobne problemy, z którymi czują się tak samo, że różne trudności, które przeżywa, np. ból fizyczny, koszmary nocne, złe samopoczucie itp., miną.

· Nie można obiecywać dziecku zachowania rozmowy w tajemnicy. Spełnienie obietnicy uniemożliwiłoby podjęcie jakiejkolwiek interwencji.

· Nie można składać innych pochopnych obietnic. Nie ma pewności, jak dalej potoczą się losy dziecka. Nie wiadomo czy sprawca od razu zostanie odizolowany od niego, jak zareaguje jego rodzina, czy nikt inny już go nie skrzywdzi.

· Na koniec spotkania trzeba wyraźnie powiedzieć dziecku, że mu się wierzy
i poinformować je, co dalej będzie się działo, z kim będą przeprowadzone rozmowy, aby spróbować mu pomóc.

· Rozmowę trzeba spróbować zakończyć jakąś pozytywną uwagą.

Procedura podejmowania interwencji obejmuje:

1. Zbiór informacji o sytuacji dziecka - mogą pochodzić od samego dziecka, jego rodziców, innych członków rodziny lub pracowników szkoły posiadających istotne informacje.

2. Ocenę sytuacji: na podstawie zebranych informacji ocena ryzyka krzywdzenia dziecka, opis posiadanych informacji w notatce służbowej załącznik 6.

3. Zgłoszenie sytuacji odpowiednim osobom: Dyrektorowi oraz zespołowi do spraw pomocy psychologiczno-pedagogicznej, którzy podejmą dalsze konieczne działania.

4. Na podstawie notatki służbowej, przygotowanej przez pracownika szkoły, zespół psychologiczno-pedagogiczny posiadający informację o możliwym krzywdzeniu dziecka:

a) sporządza opis sytuacji szkolnej,

b) przeprowadza rozmowy interwencyjne z dzieckiem, celem poznania punktu widzenia dziecka, oceny jego potrzeb oraz zapewnienia poczucia bezpieczeństwa,

c) wzywa bezpiecznych opiekunów by poinformować o sytuacji,

d) opracowuje wraz z wychowawcą klasy dziecka plan pomocy dziecku, z którym zapoznaje opiekunów ucznia.

Zadania pracowników szkoły w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia dziecka /małoletniego w formie przemocy domowej

Zadania i obowiązki pracowników szkoły

Dyrektor/Wicedyrektor szkoły:

1. W porozumieniu z pedagogiem szkolnym występuje do sądu rodzinnego
i prokuratury, ośrodka pomocy społecznej z zawiadomieniem o zagrożeniu dziecka krzywdzeniem,

2. Podpisuje wszystkie pisma wychodzące na zewnątrz w sprawach krzywdzenia dzieci.

3. Organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla osoby doznającej przemocy.

4. Określa zasady prowadzenie dokumentacji i jej archiwizowania.

5. Współpracuje z instytucjami zewnętrznymi działającymi na rzecz wspierania
i pomocy ofiarom przemocy domowej.

6. Zapewnia bezpieczeństwo i ochronę prawną pracownikom wszczynającym procedurę „Niebieskie Karty”, doznającym krzywdy ze strony sprawców przemocy domowej, ich oskarżania, gróźb i przemocy.

7. Zapewnia pomoc nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym, ułatwiając im np. możliwość konsultacji trudnych przypadków ze specjalistami,

8. Wspiera, organizuje szkolenia w zakresie reagowania na przemoc w rodzinie wobec dziecka.

9. Inicjuje nowelizację procedury „Niebieskie Karty”.

Pedagog szkolny:

W sytuacji podejrzenia przemocy wobec dziecka:

1. Udziela bezpośredniej pomocy dziecku, jeśli zagrożone jest jego zdrowie lub życie (np. w sytuacji obrażeń na ciele – pod nieobecność pielęgniarki szkolnej organizuje pomoc medyczną wzywając karetkę pogotowia.

2. Zbiera informacje o dziecku w celu wstępnego zdiagnozowania jego sytuacji,
w szczególności o tzw. czynnikach ryzyka, ponadto dane świadczące o przemocy lub wykluczające ją, kto jest sprawcą krzywdzenia i w jakiej relacji pozostaje
z dzieckiem, jak często i od jak dawna dziecko jest krzywdzone, informacje
o zachowaniach pozostałych członków rodziny wobec dziecka, relacjach jakie ma dziecko z osobą rodzica niekrzywdzącego, o osobach wspierających je, informacje
o innych czynnikach towarzyszących przemocy – np. uzależnieniu od alkoholu rodziców). Dane te pozyskuje od:

· innych pracowników szkoły,

· samego dziecka,

· rodziców dziecka;

3. Wszczyna procedurę „Niebieskie Karty”.

4. Przeprowadza we współpracy z wychowawcą oraz innymi osobami zaangażowanymi w pomoc dziecku, ocenę zagrożenia dziecka przemocą.

5. Organizuje pomoc materialną uczniom zagrożonym zaniedbaniem.

6. Współpracuje z dyrektorem/wicedyrektorem w podejmowaniu interwencji:

a) informuje dyrektora/wicedyrektora szkoły o każdym przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie,

b) gromadzi i przetrzymuje wszelką dokumentację.

7. Monitoruje sytuację dziecka poprzez kontakt z wychowawcą, nauczycielami, także pracownikami niepedagogicznymi – dbając jednocześnie o zapewnienie poufności
i niewłączanie osób nie związanych z pracą nad konkretnym przypadkiem.

8. Współpracuje ze specjalistami – z poradni specjalistycznych, do których kierowane jest dziecko lub jego rodzice.

9. Informuje rodziców o podjętych działaniach na rzecz dziecka, podjętych decyzjach oraz zaleceniach/propozycjach działań dla rodzica.

10. Konsultuje prowadzone sprawy ze specjalistami w poradniach specjalistycznych.

11. Prowadzi dokumentację dot. udzielanej pomocy psychologiczno‐pedagogicznej.

Wychowawca klasy

1. W sytuacji, gdy podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone: Udziela bezpośredniej pomocy dziecku, jeśli zagrożone jest jego zdrowie lub życie np. w sytuacji obrażeń na ciele – pod nieobecność pielęgniarki szkolnej organizuje pomoc medyczną wzywając karetkę pogotowia.

2. Kontaktuje się z pedagogiem przekazując mu informacje o swoich obserwacjach (dołączając formę pisemną).

3. Współpracuje z pedagogiem ustalając plan pomocy dziecku.

4. Systematycznie monitoruje sytuację dziecka obserwując ewentualne zmiany jego zachowania, zamieszczając opisy w indywidualnej dokumentacji ucznia.

5. Udziela dziecku wsparcia na wszystkich etapach pomocy.

Pielęgniarka szkolna

1. W sytuacji, gdy podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone:

2. Udziela bezpośredniej pomocy dziecku, jeśli zagrożone jest jego zdrowie lub życie oraz organizuje pomoc medyczną.

3. Jeśli zauważy na ciele dziecka siniaki, wybroczyny lub inne objawy przemocy fizycznej, opisuje je w karcie zdrowia dziecka w jego dokumentacji badań i czynności uzupełniających. Tak sporządzony opis jest dowodem w sądzie. Oryginał dokumentacji dziecka jest udostępniany jedynie na wniosek sądu.

4. Wpisuje w karcie nazwisko osoby, która przyprowadziła dziecko wówczas, gdy dziecko z obrażeniami zostało zgłoszone przez innego pracownika szkoły.

5. Kontaktuje się z pedagogiem i wychowawcą dziecka zgłaszając informacje o swoich

6. podejrzeniach i obserwacjach.

7. Może kontaktować się z rodzicami dziecka w przypadku stwierdzenia zaniedbań zdrowotnych i higienicznych. Jeśli rodzice nie są zainteresowani współpracą na rzecz poprawy sytuacji dziecka, sporządza notatkę służbową z opisem stanu dziecka
i podjętych przez siebie działań oraz reakcji rodziców.

8. Notatkę przekazuje pedagogowi szkolnemu.

Nauczyciele:

W sytuacji, gdy podejrzewają, że dziecko jest krzywdzone:

1. Kontaktują się z jego wychowawcą i pedagogiem, przekazując im informacje
o swoich podejrzeniach (zapisują wiernie stwierdzone fakty w formie notatki służbowej – załącznik 6 i przekazują niezwłocznie).

2. Prowadzą wnikliwe obserwacje dziecka na zajęciach, przerwach, zajęciach

pozalekcyjnych.

3. Udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej w bieżącej pracy z dzieckiem.

Pracownicy obsługi, administracji:

W sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka:

1. Kontaktują się z jego wychowawcą i pedagogiem, przekazując im informacje
o swoich podejrzeniach i obserwacjach. Jeśli kontakt danego dnia nie jest możliwy –

2. zapisują wiernie stwierdzone fakty w formie notatki służbowej- załącznik 6
i przekazuje niezwłocznie.

3. W każdej możliwej sytuacji obserwują zachowanie dziecka i niosą jemu pomoc.

4. W sytuacjach zagrożenia dziecka chronią go przed kontaktem z osobą stosującą przemoc.

5. Zwracają szczególną uwagę na stan trzeźwości, stopień pobudzenia osób odbierających dziecko ze świetlicy.

Na terenie placówki wyeksponowane są informacje dla dzieci na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci
i młodzieży.

III. ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI PRACOWNIKÓW SZKOŁY Z MAŁOLETNIMI.

Zasady ogólne:

1. Każdy pracownik szkoły jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji
z uczniami w szkole i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione
i sprawiedliwe wobec innych dzieci.

2. Znajomość i zaakceptowanie zasad są potwierdzone podpisaniem oświadczenia (Załącznik nr 4)

3. Wszystkie działania w stosunku do małoletnich podejmowane są w sposób otwarty
i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji danego zachowania.

4. Pracownicy wspierają uczniów w pokonywaniu trudności, uwzględniając ich umiejętności rozwojowe oraz możliwości wynikające z niepełnosprawności/ specjalnych potrzeb edukacyjnych.

Obszar: Przestrzeganie praw dziecka

Pracownicy szkoły:

1. Przestrzegają praw dziecka/człowieka i chronią je.

2. Przestrzegają obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad. Wszyscy uczniowie są przez nich traktowani sprawiedliwie. Pracownicy szkoły nie dzielą uczniów i nie dyskryminują (ze względu na pochodzenie, poczucie tożsamości, wiek, płeć, status materialny, wygląd zewnętrzny, wiedzę i umiejętności).

3. Upowszechniają wiedzę o prawach dziecka - podejmują problematykę praw człowieka/ dziecka na godzinach wychowawczych, na zajęciach dydaktycznych oraz w trakcie innych działań szkoły – zgodnie z programem nauczania.

4. Udzielają uczniom pomocy w nauce/pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub umożliwiają im dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

5. Doceniają i szanują wkład nieletniego w podejmowane działania, aktywnie go angażować i traktować równo bez względu na jego płeć, orientację seksualną, sprawność/ niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd

6. Unikają faworyzowania uczniów.

7. Nie ujawniają informacji wrażliwych dotyczących ucznia osobom nieuprawnionym (wizerunek ucznia, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej).

8. Nie utrwalają wizerunku ucznia (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych lub szkoły, jeśli szkoła nie uzyskała zgody rodziców/opiekunów prawnych oraz samych uczniów.

9. Zapewniają uczniom realizację prawa do odpoczynku, czasu wolnego i zabawy -
do uczestniczenia w zabawach i zajęciach rekreacyjnych stosownych do ich wieku oraz do uczestnictwa w życiu kulturalnym i artystycznym.

10. W trosce o ochronę zdrowia uczniów czuwają nad ich bezpieczeństwem w czasie przerw, na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych oraz innych organizowanych przez szkołę formach dydaktyczno-wychowawczych.

11. Dają uczniom gwarancję nietykalności cielesnej - nie stosują wobec nich żadnych form przemocy.

12. W przypadku uczniów z orzeczoną niepełnosprawnością, niezbędny kontakt fizyczny
z uczniem jest wcześniej ustalony i szczegółowo omówiony z jego opiekunem i za zgodą samego ucznia.

13. Szanują godność uczniów.

14. Oceniają uczniów sprawiedliwie i obiektywnie, zgodnie z ustalonymi w szkole zasadami - bez względu na wygląd zewnętrzny uczniów, status rodzinny czy status ucznia (np. dobry – słaby). Na prośbę ucznia nauczyciele dodatkowo uzasadniają wystawioną przez siebie ocenę.

Obszar: Komunikacja pracowników szkoły z małoletnimi

Zasady komunikacji pracowników szkoły z małoletnimi

W komunikacji z nieletnimi pracownicy w szkoły:

1. Zachowują cierpliwość i szacunek.

2. Słuchają uważnie ucznia i udzielają mu odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji.

3. Informują małoletniego o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, biorąc pod uwagę jego oczekiwania.

4. Szanują prawo ucznia do prywatności; jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić małoletniego, wyjaśniają mu to najszybciej jak to możliwe; jeśli pojawi się konieczność porozmawiania z uczniem na osobności, należy zostawić uchylone drzwi do pomieszczenia i zadbać, aby być w zasięgu wzroku innych; można też poprosić drugiego pracownika o obecność podczas takiej rozmowy.

5. Zapewniają uczniów, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć nauczycielowi/pracownikowi szkoły lub wskazanej osobie (w zależności od procedur interwencji, jakie przyjęto
w jednostce oświatowej) i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.

6. Konstruktywnie rozwiązują konflikty uczniów z personelem i rówieśnikami.

7. Informują uczniów o tym, jakie w przypadku naruszenia praw ucznia, przysługują im prawa, środki i procedury.

Pracownikowi zabrania się:

1. Zawstydzania, upokarzania, lekceważenia i obrażania dziecka oraz podnoszenia głosu na dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa ucznia lub innych uczniów.

2. Ujawniania informacji wrażliwych dotyczących ucznia wobec osób nieuprawnionych,
w tym wobec innych uczniów; obejmuje to wizerunek ucznia, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.

3. Zachowywania się w obecności ucznia w sposób niestosowny; obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie
w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec ucznia relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).

4. Upubliczniania i rozpowszechniania informacji o życiu prywatnym uczniów
i niezdradzania tajemnicy ich korespondencji - także jeśli chodzi o SMS-y, wiadomości
e-mail czy inne wysłane drogą elektroniczną.

5. Nawiązywania kontaktów z uczniami poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie zaproszeń
w mediach społecznościowych.

Obszar: Zakaz stosowania przez pracowników szkoły jakiejkolwiek formy przemocy wobec małoletniego, w tym nawiązywania relacji o charakterze seksualnym

Jakiekolwiek przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z nieletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby ucznia w danym momencie, uwzględnia jego wiek, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego.

Pracownicy szkoły:

1. Kierują się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję ucznia, pytając go o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy jego dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez małoletniego lub osoby trzecie,

2. Są zawsze przygotowani na wyjaśnienie swoich działań,

3. Zachowują szczególną ostrożność wobec ucznia, który doświadczył nadużycia
i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania; takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że będzie on dążył do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi; w takich sytuacjach pracownik powinien reagować z wyczuciem, jednak stanowczo, i pomóc uczniowi zrozumieć znaczenie osobistych granic.

4. Nie stosują żadnej formy przemocy psychicznej wobec uczniów, np. takiej jak:

a) izolowanie, pomijanie, obniżanie statusu ucznia w grupie,

b) stygmatyzowanie uczniów z powodu ich zdrowia, osiągnięć edukacyjnych, wyglądu, orientacji seksualnej, światopoglądu czy sytuacji majątkowej,

c) wyszydzanie uczniów, wyśmiewanie, ośmieszanie, poniżanie, wyzywanie, grożenie,

d) nadmierne, wygórowane wymagania, zbyt surowe oceny, zastraszanie uczniów, obrażanie ich godności, stosowanie kar niewspółmiernych do win,

e) agresywne wypowiedzi, komentarze i ataki na czatach, komunikatorach i forach internetowych.;

f) umieszczanie obraźliwych, ośmieszających uczniów rysunków, zdjęć i filmów;

g) rozpowszechnianie wszelkich nieprawdziwych, poniżających uczniów materiałów,

h) cyberstalking – śledzenie w sieci poczynań uczniów i upublicznianie ich.

5. Nie stosują naruszających godność uczniów wypowiedzi o podtekście seksualnym, nie nawiązują w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej, w tym:

a) nie czynią komentarzy na temat ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym,

b) nie stosują dyskryminujących komentarzy odnoszących się do płci,

c) nie stosują wulgarnych lub niestosownych dowcipów i żartów,

d) nie piszą do uczniów wulgarnych lub dwuznacznych smsów, e-maili,

e) nie publikują żadnych prywatnych zdjęć ani innych informacji o uczniach i ich rodzinach w osobistych mediach społecznościowych, bez zgody zainteresowanych stron,

f) nie wdają się w prywatne rozmowy uczniów w mediach społecznościowych, nie zamieszczają komentarzy i nie udostępniają zdjęć, w jakimkolwiek podtekście lub kontekście, które mogłyby uczniom wyrządzić krzywdę.

6. Nie naruszają nietykalności osobistej uczniów.

7. Nie zachowują się wobec uczniów w sposób niestosowny, poufały, dwuznaczny.

8. Nie zmuszają uczniów do odbycia jakiejkolwiek aktywności o charakterze seksualnym.

9. Nie prowokują nieodpowiednich kontaktów z uczniami.

10. Przy każdej rozmowie o charakterze indywidualnym, na życzenie ucznia zapewniają obecność innej osoby dorosłej lub na życzenie dziecka - innego dziecka.

11. Stale nadzorują uczniów, każdorazowo upewniając się, że warunki wyjazdów
i wycieczek organizowanych przez szkołę, rozgrywek i meczów wyjazdowych są bezpieczne.

12. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec ucznia, unikają innego kontaktu fizycznego z uczniem niż niezbędny.

Pracownikowi zabrania się:

1. Bicia, szturchania, popychania oraz naruszania integralności fizycznej małoletniego
w jakikolwiek inny sposób,

2. Dotykania ucznia w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny,

3. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec ucznia, unikają innego kontaktu fizycznego z uczniem niż niezbędny.

4. Kontakt fizyczny z nieletnim musi być jawny, nieukrywany, nie może wiązać się
z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli pracownik będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub uczniów, zobowiązany jest zawsze poinformować o tym osobę odpowiedzialną (np. nauczyciela, dyrektora) i/lub postępować zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.

Obszar: Kontakt pracowników szkoły z małoletnimi

Zasady nawiązywania kontaktu z małoletnimi w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych oraz w celach edukacyjnych lub wychowawczych

1. Obowiązuje zasada, że kontakt z uczniami uczęszczającymi do szkoły powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych będących ściśle powiązanych z wykonywaniem obowiązków służbowych, opiekuńczo- wychowawczych.

2. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z uczniami i ich rodzicami lub opiekunami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, dziennik elektroniczny, grupy stworzone na komunikatorach społecznych z udziałem przynajmniej dwóch osób dorosłych).

3. Niedopuszczalne jest utrzymywanie takich kontaktów celem zaspokojenia przez pracownika własnych potrzeb społecznych, emocjonalnych, namawiania do zachowań niezgodnych z prawem, dających poczucie bycia faworyzowanym, wyróżnianym.

4. Pracownikowi zabrania się zapraszania małoletnich do swojego miejsca zamieszkania, spotykania się z nimi poza godzinami pracy; obejmuje to także kontakty z uczniami poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).

Nie dotyczy to pracowników spokrewnionych z uczniami lub przebywających
w bliskich relacjach z ich rodzicami/opiekunami prawnymi.

5. Jeśli zachodzi konieczność spotkania z uczniami poza godzinami pracy, pracownik zobowiązany jest poinformować o tym dyrektora szkoły, a rodzice/opiekunowie uczniów muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.

6. Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli uczniowie
i rodzice/opiekunowie uczniów są osobami bliskimi wobec pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych uczniów, ich rodziców oraz opiekunów.

IV. ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY MAŁOLETNIMI W SZKOLE

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi

Uczniowie mają prawo do przebywania w bezpiecznym środowisku szkolnym. Nauczyciele i personel szkolny chronią uczniów i zapewniają im bezpieczeństwo.
Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania określonych
w statucie szkoły.
Uczniowie uznają prawo innych uczniów do odmienności i zachowania tożsamości ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych uczniów – nikogo nie dyskryminują ze względu na jakąkolwiek jego odmienność.
Zachowanie i postępowanie uczniów wobec kolegów/ innych osób nie narusza ich poczucia godności/ wartości osobistej. Uczniowie są zobowiązani do respektowania praw i wolności osobistych swoich kolegów i koleżanek, ich prawa do własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu
i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości.
Kontakty między uczniami cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który nikogo nie obraża i nie krzywdzi.
Uczniowie budują wzajemne relacje poprzez niwelowanie konkurencyjności między sobą w różnych obszarach życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują i szanują siebie nawzajem.
Uczniowie okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek
i oferują im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich,
nie krytykują.
W kontaktach między sobą uczniowie nie zachowują się prowokacyjnie
i konkurencyjnie. Nie powinni również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać wrogości ze strony kolegów.
Uczniowie mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji
i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród uczniów nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona.
Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności
i wulgarności oraz informowania pracowników szkoły o zaistniałych zagrożeniach.
Jeśli uczeń jest świadkiem stosowania przez innego ucznia/uczniów jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np.: pomaga ofierze, chroni ją, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi
w szkole procedurami).
Wszyscy uczniowie znają obowiązujące w szkole procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub bezpieczeństwa innych uczniów, gdzie i do kogo dorosłego mogą się w szkole zwrócić o pomoc.
Jeśli uczeń stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w szkole pomoc, zgodnie z obowiązującymi w niej procedurami.

Niedozwolone zachowania małoletnich w szkole

Stosowanie agresji i przemocy wobec uczniów/innych osób:

a) agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:

· bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;

· wymuszenia;

· napastowanie seksualne;

· nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;

· fizyczne zaczepki;

· zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;

· rzucanie w kogoś przedmiotami;

b) agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:

· obelgi, wyzwiska;

· wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z ofiary;

· bezpośrednie obrażanie ofiary;

· plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie ofiary

· groźby;

c) agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:

· poniżanie;

· wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;

· pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);

· wulgarne gesty;

· śledzenie/szpiegowanie;

· obraźliwe SMSy i MMSy;

· wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania;

· telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające;

· niszczenie/zabieranie rzeczy należących do ofiary;

· straszenie;

· gapienie się;

· szantażowanie.

Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w szkole lub klasie, np. rzucanie kamieniami, przynoszenie do szkoły ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów

i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek), używanie ognia na terenie szkoły.

Nieuzasadnione, bez zgody nauczyciela opuszczanie sali lekcyjnej. Wagarowanie. Wyjście bez zezwolenia poza teren szkoły w trakcie przerwy lub lekcji.
Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw organizowanych w szkole. Celowe zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu.
Niewłaściwe zachowanie podczas wycieczek szkolnych i przerw międzylekcyjnych, np. przebywanie w miejscach niedozwolonych, bieganie, itp.
Uleganie nałogom, np. palenie papierosów, picie alkoholu, spożywanie napojów energetycznych, dopalaczy.
Rozprowadzanie i stosowanie narkotyków/ środków odurzających.
Niestosowne odzywanie się do kolegów lub innych osób w szkole lub poza nią.
Używanie wulgaryzmów w szkole i poza nią.
Celowe niszczenie lub nieszanowanie własności innych osób oraz własności szkolnej.
Kradzież/ przywłaszczenie własności kolegów lub innych osób oraz własności szkolnej.
Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy od uczniów.
Wysługiwanie się innymi uczniami w zamian za korzyści materialne.
Rozwiązywanie w sposób siłowy konfliktów z kolegami. Udział w bójce.
Szykanowanie uczniów lub innych osób w szkole z powodu odmienności przekonań, religii, światopoglądu, płci, poczucia tożsamości, pochodzenia, statusu ekonomicznego i społecznego, niepełnosprawności, wyglądu.
Niereagowanie na niewłaściwe zachowania kolegów (bicie, wyzywanie, dokuczanie).
Znęcanie się (współudział w znęcaniu się nad kolegami, zorganizowana przemoc, zastraszanie).
Aroganckie/niegrzeczne zachowanie wobec kolegów, wulgaryzmy. Kłamanie, oszukiwanie kolegów/ innych osób w szkole.
Fotografowanie lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych uczniów/ osób bez ich zgody.
Upublicznianie materiałów i fotografii bez zgody obecnych na nich osób.
Stosowanie wobec innych uczniów/innych osób różnych form cyberprzemocy.

W razie nieprzestrzegania przyjętych w klasie i/lub szkole reguł dotyczących zachowania, uczeń może zostać poddany następującym działaniom:

a) bieżąca uwaga nauczyciela, rozmowa z uczniem na temat przestrzegania zasad,

b) wpisanie uwagi do e-dziennika,

c) bezpośredni kontakt z rodzicami poprzez e-dziennik – wiadomość uzupełniająca uwagę o istotne szczegóły lub zaproszenie na spotkanie,

d) sposób postępowania przy rozwiązywaniu problemów wychowawczych (Załącznik nr 5).

e) ukaranie ucznia naganą wychowawcy lub w przypadku rażącego łamania ustalonych zasad naganą dyrektora.

Obszar: Korzystanie przez małoletnich z urządzeń elektronicznych
z dostępem do Internetu

Zasady korzystania z komputerów z dostępem do Internetu

Infrastruktura sieciowa szkoły umożliwia dostęp do Internetu, zarówno personelowi, jak i uczniom, w czasie zajęć i poza nimi.
Sieć jest monitorowana w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
Na wszystkich komputerach z dostępem do Internetu na terenie szkoły jest zainstalowane i oraz systematycznie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe.
Na terenie szkoły dostęp ucznia do Internetu możliwy jest pod nadzorem nauczyciela na zajęciach komputerowych,
Uczeń może korzystać z Internetu tylko na komputerze z zainstalowanym programem filtrującym treści.
Uczniowie korzystają z komputera tylko pod opieką nauczyciela.
Korzystanie z multimediów, Internetu i programów użytkowych służy wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym.
Uczeń obsługuje sprzęt komputerowy zgodnie z zaleceniami nauczyciela/ zgodnie
z obowiązującym regulaminem/ instrukcją korzystania z komputerów.

Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych
z dostępem do Internetu

Uczeń ma prawo korzystać na terenie szkoły z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych zgodnie z ustalonymi w szkole zasadami.
Przez pojęcie „telefon komórkowy” rozumie się także smartfon, urządzenie typu smartwatch, itp.
Przez pojęcie „inne urządzenia elektroniczne” rozumie się także tablet, odtwarzacz muzyki, dyktafon, kamerę, aparat cyfrowy, słuchawki, itp.
Uczniowie przynoszą do szkoły telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na własną odpowiedzialność, za zgodą rodziców.
Szkoła nie ponosi odpowiedzialności za zaginięcie lub zniszczenie czy kradzież sprzętu przynoszonego przez uczniów.
Uczniowie nie mogą korzystać w celach prywatnych z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu podczas zajęć edukacyjnych, opiekuńczych, przerw, treningów, uroczystości, a także zajęć pozalekcyjnych organizowanych na terenie szkoły ( jedynie za zgodą nauczyciela)
Uczeń ma obowiązek wyłączyć i schować go w torbie/plecaku przed wejściem do budynku szkoły.
Na terenie szkoły obowiązuje zakaz korzystania z Internetu za pośrednictwem telefonu komórkowego. Zakaz nie dotyczy sytuacji edukacyjnych, które wynikają
z organizacji oraz przebiegu zajęć lekcyjnych prowadzonych przez nauczyciela.
Telefony i inne urządzenia elektroniczne (np. tablety) można wykorzystywać podczas zajęć lekcyjnych w celach dydaktycznych pod opieką oraz za zgodą nauczyciela prowadzącego zajęcia. Uczeń może korzystać z telefonu, a także innych urządzeń elektronicznych w celu wyszukania informacji niezbędnych do realizacji zadań podczas zajęć, po uzyskaniu zgody nauczyciela prowadzącego dane zajęcia lub na jego polecenie.
Jeśli uczeń czeka na ważną informację (połączenie, SMS, etc.) ma obowiązek poinformować o tym fakcie nauczyciela przed lekcją, poprosić o pozwolenie na skorzystanie z telefonu i ustalić sposób odebrania tej wiadomości. Dotyczy to także sytuacji, gdy wystąpiła pilna potrzeba skontaktowania się, np. z rodzicami lub w innej ważnej sprawie.
Na terenie szkoły zakazuje się uczniom filmowania, fotografowania oraz utrwalania dźwięku na jakichkolwiek nośnikach cyfrowych.
Powyższe nie dotyczy wydarzeń publicznych odbywających się w szkole, w tym uroczystości szkolnych.
W szczególnych przypadkach nagrywanie zajęć edukacyjnych oraz utrwalanie ich
w jakikolwiek sposób możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły lub nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne.
Nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą telefonu, lub innych urządzeń jest możliwe jedynie za zgodą osoby nagrywanej lub fotografowanej. Niedopuszczalne jest nagrywanie lub fotografowanie sytuacji niezgodnych z powszechnie przyjętymi normami etycznymi i społecznymi oraz przesyłanie treści obrażających inne osoby.

Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych
z dostępem do Internetu podczas wyjść oraz wycieczek edukacyjnych organizowanych przez szkołę

Każdorazowo decyzję o zabraniu na wycieczkę telefonów komórkowych i/lub innych urządzeń elektronicznych podejmuje kierownik/opiekun wycieczki.
Jeśli istnieje możliwość zabrania telefonu i/lub innego urządzenia elektronicznego na wycieczkę, wyjście edukacyjne uczeń ma prawo korzystania z tych urządzeń wyłącznie w zakresie niewpływającym na organizację i przebieg tego przedsięwzięcia.
Podczas wyjść zorganizowanych przez szkołę (teatr, kino, muzeum, filharmonia, zwiedzanie z przewodnikiem, lekcja w terenie, konkursy, zawody sportowe itp.) uczeń jest zobowiązany do wyłączenia i schowania go.

Obszar: Ochrona małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami
z sieci

1. Szkoła ma obowiązek podejmować działania zabezpieczające dzieci przed łatwym dostępem do tych treści z sieci, które mogą zagrażać ich prawidłowemu rozwojowi.

2. Pod pojęciem „treści szkodliwe i zagrożenia z sieci” rozumiane są:

· treści szkodliwe, niedozwolone, nielegalne i niebezpieczne dla zdrowia
(pornografia, treści obrazujące przemoc, promujące działania szkodliwe dla zdrowia i życia dzieci, popularyzujące ideologię nazistowską, faszystowską i działalność niezgodną z prawem, nawołujące do samookaleczeń i samobójstw, korzystania z narkotyków,

· treści stwarzające niebezpieczeństwo werbunku dzieci do organizacji nielegalnych i terrorystycznych,

· różne formy cyberprzemocy, np. nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających,

· kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się
w sieci pod kogoś wbrew jego woli.

3. Podstawowe działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści szkodliwych
i zagrożeń z sieci:

a) monitorowanie działania i aktualizowanie programu antywirusowego, zapory sieciowej; stosowanie filtrów antyspamowych,

b) instalowanie aplikacji filtrujących na każdym komputerze, z których korzystają pracownicy i uczniowie oraz aplikacji filtrujących do usług sieciowych, które analizują przepływające dane i są w stanie zablokować dostęp do podejrzanych lokalizacji niezależnie od tego, czy przyłączony komputer wyposażono
w odpowiednie narzędzie, czy też nie.

c) edukacja medialna – dostarczanie dzieciom wiedzy i umiejętności dotyczących posługiwania się technologią komunikacyjną,

d) prowadzenie systematycznych działań wychowawczych (integracja zespołu klasowego, budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami, wprowadzanie norm grupowych; odróżnianie dobra od zła),

e) prowadzenie działań profilaktycznych propagujących zasady bezpiecznego korzystania z sieci oraz uświadamiających zagrożenia płynące z użytkowania różnych technologii komunikacyjnych,

f) włączenie rodziców uczniów w działania szkoły na rzecz zapobiegania cyberprzemocy - poinformowanie ich o polityce szkoły w zakresie reagowania na cyberprzemoc; edukacja na temat cyberprzemocy

g) i zagrożeń z sieci: warsztaty, szkolenia dla rodziców, udostępnianie materiałów i publikacji, w tym polecanie i wskazywanie sposobów instalowania ochrony rodzicielskiej,

h) podejmowanie interwencji w każdym przypadku ujawnienia lub podejrzenia cyberprzemocy lub ujawnienie niebezpiecznych treści,

i) określenie procedury wskazującej osoby w szkole, do których należy się zwrócić oraz działania, które należy podjąć w sytuacji znalezienia niebezpiecznych treści na komputerze lub zjawiska doświadczonej/ zaobserwowanej cyberprzemocy.

Obszar: Ochrona prywatności małoletniego

Zasady ochrony wizerunku małoletnich

Szkoła uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka, zgodnie z obowiązującym prawem.
Upublicznianie wizerunku dziecka do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem
Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodziców/opiekunów na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana. Zabrania się umieszczania informacji pozwalających ustalić tożsamość osób ujętych na zdjęciu lub innej formie publikacji.
Ochrona wizerunku małoletnich utrwalanych przez kamery monitoringu odbywa się na zasadach określonych w Regulaminie monitoringu.

Zasady ochrony danych osobowych małoletnich

W szkole opracowano zasady przetwarzania danych osobowych oraz zasady zachowania bezpieczeństwa przetwarzania.
Dyrektor szkoły wdrożył odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.
Dane osobowe małoletnich udostępniane są wyłącznie podmiotom uprawnionym do ich uzyskania.
Dane osobowe uczniów zarejestrowane w formie pisemnej (dzienniki lekcyjne, arkusze ocen, zaświadczenia, zwolnienia oraz inna dokumentacja pisemna zawierająca dane osobowe małoletnich jest chroniona w zamykanych szafach z ograniczonym dostępem do pomieszczeń ich przechowywania (sekretariat, pokój nauczycielski, gabinety psychologa, pedagoga).
Dane osobowe małoletnich udostępniane są wyłącznie podmiotom upoważnionym do ich uzyskania. 11. Dane osobowe umieszczone w Niebieskiej Karcie „A” udostępniane są zespołowi interdyscyplinarnemu, powołanemu w trybie ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej.

CZĘŚĆ III
ŚCIEŻKI POSTĘPOWANIA MAŁOLETNIEGO
W PRZYPADKU DOZNAWANIA PRZEZ NIEGO KRZYWDY

(procedury interwencyjne w szkole)

RODZAJ KRZYWDY

Znęcanie się, przemoc fizyczna, słowna, psychiczna stosowana wobec małoletniego

Opis sytuacji:

Ktoś przez dłuższy czas stosuje wobec Ciebie przemoc lub jest agresywny, nęka cię
w różny sposób, znęca się nad Tobą, np. stosuje:

Przemoc fizyczną:	atak, napastowanie seksualne, nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą, fizyczne zaczepki lub dokuczanie, zmuszanie innej osoby do robienia nieprzyjemnych rzeczy, rzucanie w kogoś przedmiotami.
Przemoc słowną:	obelgi, bezpośrednie obrażanie ofiary, plotki i obraźliwe żarty, groźby. Przemoc słowna może być także wymierzona w rodzinę i w przyjaciół ofiary po to, aby jeszcze bardziej jej dokuczyć.
Przemoc psychiczną:	poniżanie, wykluczanie/izolacja/milczenie, obraźliwe pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu), wulgarne gesty, śledzenie/szpiegowanie, obraźliwe SMS-y i MMS-y, wiadomości na forach internetowych lub tzw. „pokojach do czatowania” (które z reguły są anonimowe w odróżnieniu od SMS-ów, pochodzących z konkretnych telefonów); telefony i e-maile (zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające); niszczenie rzeczy należących do ofiary; straszenie; gapienie się; szantażowanie

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Jeśli nie czujesz się bezpiecznie, powiedz o tym wychowawcy. Przedstaw mu sytuację, jeśli masz świadków przemocy stosowanej wobec Ciebie, poinformuj o tym nauczyciela. Poproś o reakcję, wsparcie i pomoc. Poinformuj także rodziców o tym, co Cię spotyka.

2. Nauczyciel (wychowawca), do którego się zgłosiłeś, podejmie działania, mające na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. Działania te może podjąć we współpracy
z rodzicami, jeśli wyrażą oni wolę uczestniczenia w postępowaniu wyjaśniającym.

Działania szkoły:

Szkoła, zgodnie ze swoim statutem, bezzwłocznie podejmie działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska. Obowiązkiem każdego pracownika szkoły, który zaobserwował fakt jakiejkolwiek przemocy czy agresji lub został o nim poinformowany jest przerwanie tego zachowania.

3. Po wyjaśnieniu okoliczności i ustaleniu rodzaju zachowań przemocowych wobec Ciebie, wysłuchaniu wyjaśnień ich sprawcy / sprawców przemocy, wychowawca podejmie stosowne, zgodne ze statutem szkoły, działania.

Działania szkoły:

Wobec ucznia przejawiającego zachowania agresywne stosuje się określone
konsekwencje przewidziane w statucie szkoły.

4. Jeśli będziesz potrzebować dodatkowego wsparcia emocjonalnego – poproś
o rozmowę z pedagogiem szkolnym (lub innym nauczycielem, któremu ufasz).

Działania szkoły:

Pedagog szkolny może Ci udzielić pomocy psychologicznej oraz wskazać, jak należy radzić sobie w tego typu sytuacjach. Pomocy tej udzielać Ci może systematycznie, dopóki będzie Ci ona potrzebna.

5. Jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie i w dalszym ciągu ktoś będzie się nad Tobą znęcał, ponownie poinformuj o tym wychowawcę oraz swoich rodziców. Wspólnie
z wychowawcą i rodzicami możesz też przedstawić sprawę dyrektorowi szkoły, który zastosuje kolejne, przewidziane prawem szkolnym, konsekwencje wobec sprawcy/sprawców przemocy.

Działania szkoły:

         W przypadku poważnego naruszenia nietykalności osobistej dyrektor szkoły
         zgłasza sprawę agresji fizycznej na policję w celu wyciągnięcia konsekwencji
         prawnych wobec agresora.

6. W przypadku ciągłego, uporczywego znęcania się nad Tobą oraz nieskutecznej reakcji szkoły na działania sprawcy rodzice mogą zgłosić ten fakt do kuratorium oświaty, które podejmie działanie wyjaśniające.

RODZAJ KRZYWDY

Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego

Ktoś (osoba Ci znana lub nieznana) okradł Cię, przywłaszczył sobie rzecz, która należała do Ciebie. Ktoś celowo zniszczył rzeczy należące do Ciebie.

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Zgłoś zdarzenie kradzieży lub zniszczenia Twoich rzeczy wychowawcy lub innemu nauczycielowi - przedstaw mu, kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach to się stało. Poinformuj o ewentualnych świadkach zdarzenia.

2. Powiedz o tym zdarzeniu swoim rodzicom.

3. O zaistniałym zdarzeniu możesz opowiedzieć pedagogowi szkolnemu, który zgodnie
z Twoimi potrzebami, udzieli Ci wsparcia pedagogiczno-psychologicznego lub inną formę pomocy.

Działania szkoły:

· Wychowawca informuje rodziców, pedagoga oraz dyrektora szkoły o zaistniałym zdarzeniu.

· Przekazuje tę informację również Twoim rodzicom.

· Wychowawca przeprowadza rozmowę ze świadkami – jeśli tacy są wskazani.

· Jeżeli sprawca celowego zniszczenia lub kradzieży Twojej rzeczy został ustalony lub wskazany, szkołą informuje o tym jego rodziców; wychowawca i pedagog szkolny zgodnie ze statutem szkoły podejmują działania wyjaśniające zaistniałą sytuację oraz informują o nich i ich wyniku rodziców sprawcy.

· Szkoła zgodnie ze swoim statutem stosuje wobec sprawcy czynu środki dyscyplinujące. Zobowiązuje też sprawcę a do oddania Ci skradzionej rzeczy lub w uzgodnieniu z jego rodzicami - do ewentualnego pokrycia kosztów skradzionej lub zniszczonej rzeczy.

· Jeśli w wyniku postępowania wyjaśniającego nie jest możliwe ustalenie sprawcy kradzieży, szkoła poinformuje Twoich rodziców o kradzieży lub zniszczeniu należącej do Ciebie rzeczy oraz przekaże rodzicom informację o możliwości zgłoszenia tego faktu policji.

RODZAJ KRZYWDY

Przemoc domowa stosowana wobec małoletniego

Przemoc domowa – to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające twoje prawa lub dobra osobiste, w szczególności:

a) narażające Cię na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające twoją godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną – np. namawianie lub zmuszanie Cię przez dorosłego do uczestniczenia w prawnie za-bronionych czynnościach seksualnych,

c) powodujące szkody na Twoim zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące twoje cierpienie,

d) ograniczające lub pozbawiające Cię dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające Twoją prywatność lub wzbudzające u Ciebie poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia.

Pamiętaj!

Jeżeli dzieje Ci się w domu jakakolwiek krzywda, możesz poinformować o tym pracownika szkoły, do którego masz zaufanie. Podejmie on stosowne, zgodne z zakresem swoich kompetencji działania, mające na celu Twoją ochronę.

Jeśli jednak nauczyciel lub inni pracownicy szkoły zauważą w Twoim zachowaniu
i wyglądzie symptomy i oznaki stosowanej wobec Ciebie przemocy domowej, to mimo że tego nie ujawniłeś, mają obowiązek podjąć chroniące Cię działania i/lub zgłosić to do instytucji, które udzielą Ci zgodnej z prawem pomocy.

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Możesz ujawnić wychowawcy lub innemu pracownikowi szkoły, do którego masz zaufanie, że dzieje Ci się krzywda i poprosić go o pomoc w tej trudnej dla Ciebie sytuacji.

Może wystąpić również przypadek, że nauczyciel obserwując Cię, podejrzewa, że jesteś krzywdzony, chociaż mu tego nie zgłosiłeś. W tej sytuacji wychowawca przeprowadza rozmowę z Tobą oraz Twoimi rodzicami/prawnymi opiekunami, w celu zweryfikowania podejrzeń.

Działania szkoły:

Każdy pracownik szkoły ma obowiązek troszczyć się o Twoje dobro
i bezpieczeństwo i udzieli Ci pomocy, zgodnie ze swoimi kompetencjami.

2. Po uzyskaniu informacji od Ciebie wychowawca podejmie interwencję w Twojej sprawie: wspólnie z pedagogiem zbiorą od Ciebie informacje na temat krzywdy, której doświadczyłeś – ustalą jej formy i okoliczności. Rozmowa z Tobą będzie podstawą do oceny stopnia zagrożenia Twojego bezpieczeństwa.

Pamiętaj, że możesz opowiadać o tym, co się wydarzyło, swobodnie - opowiedz
o zachowaniu sprawcy i swoich odczuciach. Nie musi być zachowana kolejność wydarzeń. Wychowawca i pedagog dadzą Ci czas na wypowiedzenie się i nie będą Cię korygować. Żeby uzyskać jak najwięcej informacji, mogą Ci zadać dodatkowe pytania.

Działania szkoły:

W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu Ciebie lub potwierdzenia się podejrzeń, że jesteś krzywdzony, wychowawca zgłasza problem pedagogowi szkolnemu i pielęgniarce (w przypadku zagrożenia Twego zdrowia lub życia).

Pedagog szkolny, po dokładnym rozpoznaniu sprawy, dokonuje oceny zdarzeń
i zawiadamia o nich dyrektora szkoły.

3. Porozmawiaj też o swojej sytuacji, o tym, co czujesz i przeżywasz z pedagogiem szkolnym. Udzieli Ci on wsparcia w tej trudnej dla Ciebie sytuacji oraz uwzględniając Twoje potrzeby, wspólnie z rodzicami zaplanują działania, które zapewnią Ci ochronę przed krzywdzeniem.

Działania szkoły:

Wspólnie z Twoimi rodzicami (lub jednym z nich, tym, który Cię nie krzywdzi) pedagog wraz z wychowawcą planują konkretne działania zapewniające Ci ochronę.

Szkoła zapewni Ci opiekę i pomoc psychologiczną. Może także skierować Cię na terapię psychologiczną, gdy będziesz potrzebować długotrwałego i profesjonalnego wsparcia psychicznego.

Uwaga!

· Gdyby zaplanowane przez szkołę działania nie były wystarczające do zapewnienia Ci pomocy, której potrzebujesz, pedagog szkolny nawiązuje współpracę z instytucjami pomocowymi, np. dzielnicowym, specjalistą ds. nieletnich, pracownikiem socjalnym.

· W sprawach trudnych lub związanych z popełnieniem przestępstwa, pedagog powiadamia specjalistę ds. nieletnich oraz sąd rodzinny.

· W sytuacjach bezpośrednio zagrażających Twojemu zdrowiu lub życiu, pedagog powiadamia policję lub prokuraturę rejonową.

Pamiętaj!

Każde zachowanie o charakterze przemocowym, również seksualnym, wobec osoby mało-letniej jest przestępstwem. Szkoła ma obowiązek zgłosić sprawę wykorzystywania seksualnego osoby małoletniej na policję. Sposób postępowania
w sytuacji krzywdzenia małoletnich określa procedura „Niebieskiej Karty” – polega ona na podejmowaniu interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się wg ustalonych zasad prawnych.

Do wszczęcia procedury „Niebieskie karty” nie jest konieczna pewność występowania przemocy, wystarczy jej uzasadnione podejrzenie.

RODZAJ KRZYWDY

Nierówne traktowanie – dyskryminacja ucznia małoletniego

Dyskryminacja to nierówne, gorsze traktowanie kogoś ze względu na jakąś cechę. Powodem dyskryminacji są najczęściej: płeć, wiek, rasa, niepełnosprawność, orientacja seksualna, cechy fizyczne, religia, przynależność do grupy etnicznej, narodowej lub społeczno-kulturowej, przekonania polityczne lub inne przekonania, a także status materialny i pochodzenie społeczne. Przejawy dyskryminacji w szkole: Ktoś wyśmiewa się, drwi, szydzi, prześladuje Cię z powodu Twojego wyglądu, zachowania, poglądów, pochodzenia, statusu materialnego, płci, orientacji seksualnej lub z jakiekolwiek innej przyczyny.

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Porozmawiaj z nauczycielem, któremu ufasz lub wychowawcą - opowiedz szczerze
o tym, czego, z jakiego powodu i od kogo doświadczyłeś. To trudna dla Ciebie sytuacja, więc nie obawiaj się poprosić nauczyciela o pomoc i interwencję w tej sprawie.

2. Poinformuj także swoich rodziców o całej sytuacji, przedstaw im wszystkie okoliczności zdarzenia.

3. Zasięgnij porady szkolnego pedagoga – opowiedz mu o swoich obawach, przeżyciach i odczuciach. Pedagog szkolny zgodnie z Twoimi potrzebami udzielą Ci pomocy pedagogiczno-psychologicznej.

4. Twoi rodzice i Ty możecie zwrócić się pomoc także do organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką praw dziecka/ praw człowieka.

5. W przypadku nieotrzymania pomocy ze strony szkoły, Twoi rodzice mogą zgłosić sprawę do właściwego kuratorium oświaty i następnie do Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka.

Działania szkoły:

· Szkoła powinna zapewnić uczniom możliwości rozwoju w bezpiecznej atmosferze, wolnej od jakiejkolwiek dyskryminacji, dlatego też jest zobowiązana do działań antydyskryminacyjnych.

· Wychowawca i pedagog szkolny podejmują działania wyjaśniające okoliczności zdarzenia, zmierzające do określenia jego znaczenia dla Ciebie oraz ustalenia sprawcy/sprawców. Informują o zdarzeniu dyrektora szkoły.

· Po ustaleniu sprawców poinformują o tym ich rodziców.

· Szkoła po wysłuchaniu sprawcy, uwzględniając wagę czynu oraz motywację sprawcy do popełnienia takiego czynu, zastosuje określone w statucie środki dyscyplinujące sprawcę. Poinformuje o nich rodziców sprawcy.

RODZAJ KRZYWDY

Stosowanie wobec małoletniego cyberprzemocy

Cyberprzemoc ma miejsce wtedy, gdy doświadczyłeś przemocy w sieci w jakiejkolwiek formie - nękania, straszenia, szantażowania z użyciem sieci, publikowania lub rozsyłania ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz gdy ktoś podszywa się w sieci pod Ciebie wbrew Twojej woli.

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Postaraj się zabezpieczyć dowody przemocy w sieci stosowanej wobec Ciebie.

2. Zgłoś ten fakt wychowawcy.

Działania szkoły:

Nauczyciel wysłucha Cię, przeanalizuje dowody, które dostarczysz. Jeśli będziesz mieć kłopot z zabezpieczeniem dowodów w sieci, nauczyciel poprosi o pomoc specjalistę.

3. Jeśli masz świadków doświadczanej przez Ciebie cyberprzemocy, powiedz
o nich nauczycielowi. Identyfikacja sprawcy często jest możliwa dzięki zebranym materiałom – wynikom rozmów z osobą zgłaszającą, z ofiarą cyberprzemocy, analizie zebranych dowodów z sieci.

4. Wychowawca wspólnie z Tobą oceni, czy zdarzenie wyczerpuje znamiona cyberprzemocy, czy jest np. niezbyt udanym żartem.

Działania szkoły:

Po dokonaniu analizy dowodów i ustaleniu okoliczności cyberprzemocy wychowawca podejmie działania mające na celu ustalenie sprawcy cyberprzemocy.

Wobec sprawcy cyberprzemocy będą zastosowane określone w statucie szkoły środ-ki dyscyplinujące.

5. Wychowawca może też o zaistniałym zdarzeniu cyberprzemocy poinformować Twoich rodziców lub nawet policję – decyzję w tej sprawie podejmie wspólnie
z Tobą, rodzicami i dyrektorem szkoły.

Działania szkoły:

Wystąpienie cyberprzemocy nie jest jednoznaczne z koniecznością zaangażowania policji i sądu rodzinnego. Szkoła powinna powiadomić odpowiednie służby, gdy wy-korzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze, a ich zastosowanie nie przy-nosi pożądanych rezultatów (np. nie ma zmian postawy ucznia – sprawcy cyberprzemocy).

6. Jeśli będziesz potrzebować dodatkowego wsparcia emocjonalnego - poproś
o rozmowę z pedagogiem szkolnym (lub innym nauczycielem, któremu ufasz).

Pamiętaj:

· że nie jesteś winien/winna zaistniałej sytuacji i nikt nie ma prawa zachowywać się wobec Ciebie w ten sposób;

· że pomoc, którą otrzymasz ze strony grona pedagogicznego, nie kończy się
w momencie zakończenia procedur ustalenia sprawcy i zastosowania wobec niego środków dyscyplinujących. Nauczyciele będą w sposób szczególny czuwać nad Twoim bezpieczeństwem i zwracać uwagę, czy nie są podejmowane wobec Ciebie dalsze działania przemocowe. Bedą Ci również pomagać w radzeniu sobie z tą trudną dla Ciebie sytuacją.

RODZAJ KRZYWDY

Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu

Rodzaj krzywdy: Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu

Seksting polega na wysyłaniu innym osobom przez Internet lub telefon swoich intymnych zdjęć lub filmów. Jest to niebezpieczne zjawisko, ponieważ raz wysłane treści mogą zostać zapisane i użyte w dowolny sposób. Mogą też trafić w ręce niepowołanych osób i stają się narzędziem cyberprzemocy: szantażu czy zastraszania osoby, która się na nich znajduje. Mogą zostać przesłane innym osobom bez zgody osoby, która się na nich znajduje.

Rodzaje sekstingu:

1. Wymiana materiałów o charakterze seksualnym następuje tylko w ramach związku między dwojgiem rówieśników. Materiały nie uległy rozprzestrzenieniu dalej.

2. Materiały o charakterze seksualnym zostały rozesłane większej liczbie osób, jednak nie dochodzi do cyberprzemocy na tym tle. Młodzież traktuje materiał jako formę wy-rażenia siebie.

3. Materiały zostały rozesłane większej liczbie osób w celu upokorzenia osoby na nich zaprezentowanej lub zostają rozpowszechnione omyłkowo, jednak są zastosowane jako narzędzie cyberprzemocy.

Ścieżka postępowania małoletniego

Jeśli Ty i/lub Twoi rodzice lub opiekunowie prawni uznają, że jesteś ofiarą sekstingu:

1. Opowiedz o nim dokładnie rodzicom, wychowawcy lub innemu pracownikowi szkoły, któremu ufasz.

2. Zbierz i zabezpiecz dowody dostępne w formie elektronicznej - przesyłane zdjęcia, zrzuty ekranów portali, w których opublikowano zdjęcia. Dzięki nim możliwa będzie identyfikacja sprawcy. Ponieważ seksting jest karalny, skrupulatność i wiarygodność dokumentacji ma duże znaczenie.

3. Przekaż zebrane materiały wychowawcy.

Działania szkoły:

· W szkole zostanie przeprowadzona analiza dowodów o raz postępowanie mające na celu ustalenie sprawcy. Jeżeli niektóre z tego typu materiałów rozesłanych do większej liczby osób zostaną uznane za pornograficzne, dyrektor szkoły ma obowiązek zgłoszenia incydentu na policję.

· Pedagog szkolny biorąc pod uwagę Twoje dobro, poinformuje
o zdarzeniu Twoich rodziców.

· Jeżeli celem sprawcy było upokorzenie Ciebie, sprawca/sprawcy zostaną wezwani do dyrekcji szkoły. Przedstawione zostaną sprawcom dowody, okoliczności zdarzenia, konsekwencje, jakimi skutkuje takie zachowanie. Wobec sprawcy zostaną zastosowane środki dyscyplinujące, określone
w statucie szkoły.

4. W sytuacji każdego rodzaju sekstingu zostaniesz otoczony przez szkołę opieką psychologiczno-pedagogiczną. Rozmowa na temat samego zdarzenia czy identyfikacji potencjalnego sprawcy będzie realizowana w warunkach komfortu psychicznego dla Ciebie – ofiary sekstingu, z szacunkiem dla Twojej indywidualności i przeżytego stresu.

5. Jeżeli Ty i Twoi rodzice uznacie, że pomoc szkoły jest niewystarczająca, możecie poprosić pedagoga szkolnego o podjęcie decyzji o skierowaniu Ciebie do placówki specjalistycznej na terapię psychologiczną.

RODZAJ KRZYWDY

Wysyłanie małoletniemu w Internecie treści szkodliwych, nielegalnych
i niepożądanych

Są to treści, które mogą wywołać u Ciebie negatywne emocje i które promują czy też po prostu przedstawiają niebezpieczne albo niezgodne z prawem zachowania.

Ścieżka postępowania małoletniego

Jeżeli ktoś wysyła Ci w Internecie treści nawołujące do samookaleczeń, samobójstw, zachowań szkodliwych dla zdrowia, treści dyskryminacyjne, promujące wrogość, nienawiść, treści pornograficzne dostępne bez żadnego ostrzeżenia, fake newsy - fałszywe wiadomości:

1. Zgłoś ten fakt rodzicom oraz wychowawcy lub pedagogowi szkolnemu (albo innemu pracownikowi szkoły, któremu ufasz).

2. W miarę swoich możliwości i umiejętności zabezpiecz dowody. Skorzystaj
z pomocy rodziców i pracowników szkoły. Jeśli masz świadków zdarzenia, poinformuj
o nich wychowawcę.

Zabezpieczenie dowodów jest przede wszystkim zadaniem Twoich rodziców lub opiekunów prawnych, w czynnościach tych może wspomagać ich przedstawiciel szkoły posiadający odpowiednie kompetencje techniczne. Dowody odgrywają kluczowe znaczenie w identyfikacji sprawców.

Działania szkoły:

· Szkoła powiadomi Twoich rodziców o zaistniałym zdarzeniu.

· We współpracy z nimi, po dokonaniu analizy dowodów szkoła ustali okoliczności uzyskania przez Ciebie dostępu do szkodliwych treści.

· Jeżeli treści można bezpośrednio powiązać z uczniami danej szkoły, szkoła podejmie zgodne z jej statutem działania mające na celu ustalenie sprawcy.

Pamiętaj, że sprawcą jest osoba, która udostępniła szkodliwe treści lub twórca tych treści.

· Po ustaleniu sprawcy zostanie przeprowadzona rozmowa z nim oraz jego rodzicami. W trakcie rozmowy sprawcy zostanie uświadomiona szkodliwość prowadzonych przez niego działań.

· Szkoła zastosuje wobec sprawcy ustalone w statucie środki dyscyplinujące.

· Jeżeli treści nie można bezpośrednio powiązać z uczniami danej szkoły, szkoła zgłosi incydent na policję oraz do serwisu Dyżurnet.

· Jeżeli upowszechniane treści naruszały obowiązujące prawo, szkoła złoży zawiadomienie na policję.

3. Kontakt z treściami szkodliwymi lub niebezpiecznymi może wywołać u Ciebie duży stres i frustrację. Skontaktuj się z pedagogiem lub psychologiem szkolnym i opowiedz mu, co czujesz – skorzystaj z ich pomocy.

Działania szkoły:

· Uzgodni z twoimi rodzicami podejmowane działania i formy wsparcia Ciebie.

· Zapewni Ci pomoc pedagoga szkolnego.

· Jeżeli pomoc udzielona przez szkołę okaże się niewystarczająca,
w porozumieniu z Twoimi rodzicami może Cię skierować na specjalistyczną terapię.

RODZAJ KRZYWDY

Naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania w sieci danych osobowych lub wizerunku małoletniego

Dane osobowe małoletniego podlegają ochronie na zasadach określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r.

Ścieżka postępowania małoletniego

1. Gdy sprawcą jest uczeń – kolega ofiary ze szkoły czy klasy, skontaktuj się
z wychowawcą. Przedstaw mu sytuację (szczegóły sprawy), okoliczności naruszenia Twoich praw.

2. Poinformuj równocześnie o zaistniałym zdarzeniu rodziców.

3. W miarę Twoich możliwości zabezpiecz dowody naruszenia Twoich praw. Zgromadź sam lub z pomocą pracownika szkoły, posiadającego umiejętności z zakresu technologii cyfrowej (może Ci go wskazać wychowawca) materiały świadczące
o wystąpieniu nieodpowiedniego lub niedozwolonego prawem działania – w formie elektronicznej (e-mail, zrzut ekranu, konwersacja w komunikatorze lub mms/sms).

4. Przekaż dowody rodzicom i wychowawcy.

5. Dokonaj zmian identyfikujących Cię w sieci – powinni być przy tym Twoi rodzice.

Działania szkoły:

· Szkoła podejmie działania mające na celu ustalenie sprawcy naruszenia Twoich praw do ochrony wizerunku i danych osobowych.

· Jeśli sprawcą okaże się uczeń szkoły, którego działaniu nie przyświecał świadomy zamiar wyrządzenia Ci szkody majątkowej lub osobistej (był to np. niestosowny żart, niewłaściwe zachowanie wobec Ciebie), szkoła podejmie zgodne z jej statutem działania wychowawcze i dyscyplinujące sprawcę.

Uwaga!

Zebrane dowody muszą jasno wskazywać na konkretnego sprawcę oraz na to, że sprawca świadomie zmierzał do wyrządzenia Ci szkody majątkowej lub osobistej. Jeżeli naruszenie twojej prywatności lub wyłudzenie czy kradzież tożsamości skutkują wyrządzeniem Tobie szkody majątkowej lub osobistej – to szkoła i rodzice powinni przekazać dowody policji. Decyzję o powiadomieniu policji podejmuje dyrektor szkoły w porozumieniu z rodzicami. W takiej sytuacji identyfikacji sprawcy dokonuje policja.

6. Jeżeli naruszenie Twoich praw skutkuje dla Ciebie dużym obciążeniem emocjonalnym, zwróć się do pedagoga szkolnego o wsparcie, którego potrzebujesz. Zaplanują oni wraz z Tobą i Twoimi rodzicami rodzaj pomocy dla Ciebie i wdrożą działania chroniące Cię przed stresem, lękiem, wstydem lub innymi emocjami, których doświadczasz.

Działania szkoły:

· Szkoła zapewni Ci opiekę pedagogiczno-psychologiczną. W przypadku konieczności podejmowania dalszych działań pomocowych na Twoją rzecz
i w razie potrzeby, którą zgłosisz wraz ze swoimi rodzicami, może skierować Cię za zgodą rodziców do placówki specjalistycznej.

· Powiadomi Ciebie i Twoich rodziców o swoich działaniach w celu usunięcia skutków działania sprawcy (np. usunięcie z Internetu intymnych zdjęć, zablokowanie dostępu do konta w portalu społecznościowym).

· Zadba o to, aby informacje narażające Cię na naruszenie wizerunku nie były rozpowszechniane.

RODZAJ KRZYWDY

Nawiązywanie przez małoletniego niebezpiecznych kontaktów w Internecie

W przypadkach niebezpiecznych kontaktów inicjowanych w Internecie może dochodzić do zagrożenia twojego życia i zdrowia, a także szantażu i przymusu realizacji czynności seksualnych.

Ścieżka postępowania małoletniego

Jeśli Twoi rodzice lub opiekunowie prawni zgłoszą w szkole taki problem związany
z Tobą lub zrobisz to Ty sam:

1. Opowiedz o nim dokładnie rodzicom, wychowawcy lub innemu pracownikowi szkoły, któremu ufasz.

2. Zbierz dowody dostępne w formie elektronicznej (zapisy rozmów w komunikatorach, na portalach społecznościowych; zrzuty ekranowe, zdjęcia, wiadomości e-mail). Zabezpiecz te dowody – możesz skorzystać z pomocy pracownika szkoły, którego wskaże Ci wychowawca.

3. Przekaż dowody wychowawcy i rodzicom. Od chwili przekazania przez Ciebie
i rodziców dowodów szkole, to ona we współpracy z rodzicami zgłasza sprawę policji w celu ustalenia sprawcy. I to policja prowadzi dalsze dochodzenie w Twojej sprawie. W przypadkach naruszenia prawa – szczególnie w przypadku uwiedzenia dziecka do lat 15, szkoła ma obowiązek powiadomienia policji lub sądu rodzinnego.

Uwaga!

Nie podejmuj samodzielnych działań w celu dotarcia do sprawcy – to zadanie policji. Nie próbuj bezpośrednio kontaktować się ze sprawcą.

Działania szkoły i rodziców:

· Wychowawca we współpracy z Twoimi rodzicami powiadomi o zdarzeniu dyrektora szkoły i pedagoga szkolnego.

· Szkoła i rodzice bezzwłocznie zawiadomią policję o wystąpieniu zdarzenia. Przekażą policji dowody oraz wszelkie uzyskane informacje o sprawcy.

4. Jeżeli potrzebujesz pomocy i wsparcia po ujawnieniu zdarzenia, zwróć się
o pomoc do pedagoga szkolnego.

Działania szkoły:

· Szkoła wszelkie działania pomocowe wobec Ciebie, stosownie do twoich potrzeb uzgodni z Twoimi rodzicami.

· Szkoła obejmie Cię opieką psychologiczną i pedagogiczną. Jeśli będziesz potrzebować dalszej pomocy, W uzgodnieniu z rodzicami, szkoła może Cię skierować na terapię do placówki specjalistycznej opieki psychologicznej.

MATERIAŁY POMOCNICZE

Prawa dziecka oraz wykaz telefonów i adresów mailowych
do instytucji pomocowych

Prawa dziecka – co musicie o nich wiedzieć?

W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są: Konstytucja RP, Konwencja o prawach dziecka i Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.

Źródłem praw dziecka jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem.
W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30:

„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka
i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”.

Z godności wywodzą się dwie zasady: wolność i równość, które są podstawą wszystkich praw człowieka. Wolność oznacza to, że człowiek nie jest własnością kogokolwiek, posiada wolną wolę, może samodzielnie podejmować decyzje
i świadomie ponosić za nie odpowiedzialność (dziecko uczy się tego w trakcie dojrzewania). Równość oznacza, że każde dziecko ma takie same prawa i ma być tak samo traktowane przez wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji.

Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka – każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych (Art. 72. Konstytucji RP).

Każdemu dziecku przysługują prawa dziecka tak, jak każdemu dorosłemu prawa człowieka. Praw tych nikt nie może dziecka pozbawić. Prawa dziecka są więc naturalną konsekwencją praw człowieka.

Doprecyzowanie praw dziecka wynika z potrzeby dania dzieciom dodatkowej ochrony przed dorosłymi – dziecko ze swej natury jest słabsze od nich. Taką ochronę dają dzieciom ich prawa zapisane w Konwencji o Prawach Dziecka, którą przyjęło Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. Polska podpisała Konwencję o Prawach Dziecka 7 czerwca 1991 roku i od tego momentu jej przepisy, zobowiązujące państwo do przestrzegania praw dziecka, obowiązują także w naszym kraju.

Prawa dziecka istnieją po to, aby Was chronić, aby zapewnić Wam zdrowie
i bezpieczeństwo. Jeśli wszyscy szanowaliby prawa dziecka, każde dziecko byłoby odpowiednio traktowane. Niestety, nie zawsze tak jest. W każdym kraju są dzieci, których prawa są łamane. Dzieci bywają krzywdzone, wykorzystywane czy zastraszane.

Konwencja Praw Dziecka zakłada, że należy się Wam szczególna opieka i ochrona, bo nie zawsze jesteście w stanie należycie zadbać o swoje bezpieczeństwo.

Gdy znacie swoje prawa, możecie łatwiej obronić się przed przemocą, krzywdzeniem, dyskryminacją, której doświadczacie ze strony rówieśników i dorosłych. Bo wiecie, że macie prawo do ochrony swojego zdrowia i bezpieczeństwa oraz że są instytucje, które powinny Wam pomóc. Dlatego dzieci na całym świecie, podobnie jak dorośli, mają zapewnione swoje prawa, czyli obowiązujące reguły postępowania, które mają Was chronić przed wszelką krzywdą. Zamierzeniem twórców Konwencji Praw Dziecka było kierowanie się zawsze Waszym dobrem oraz traktowanie wszystkich dzieci jako równych wobec prawa, niezależnie od pochodzenia, koloru skóry czy wyznania.

Warto, abyście zapamiętali, że:

a) Prawa dziecka dotyczą każdego dziecka, czyli osoby poniżej 18. roku życia.

b) Nie musicie nic zrobić, aby otrzymać prawa.

c) Prawa dziecka macie zawsze i nikt nie może wam ich odebrać.

d) Wszystkie prawa dziecka są równie ważne. Nie ma praw mniej lub bardziej ważnych od innych.

e) Prawa dziecka dotyczą różnych dziedzin waszego życia, np. macie prawo do:

· znajomości swoich praw oraz powoływania się na nie w różnych sytuacjach, a także do ich poszanowania przez innych,

· do swobody myśli, sumienia i wyznania,

· do prywatności i tajemnicy korespondencji

· do nauki i informacji

· do wypoczynku i czasu wolnego

· do opieki zdrowotnej

· do wychowania przez rodziców

· prawo do ochrony przed wykorzystywaniem, przemocą i poniżaniem

· prawo do własnej tożsamości, które oznacza, że macie prawo do imienia, nazwiska i obywatelstwa i znajomości swego pochodzenia

· prawo do wyrażania własnych poglądów.

Za ochronę Waszych praw odpowiada państwo.

Ze swoimi prawami macie do czynienia każdego dnia w różnych sytuacjach. Jeśli np. gracie w piłkę po lekcjach, to realizujecie wasze prawo do zabawy; jeśli idziecie do kina
z koleżankami – realizujecie prawo do spotykania się z innymi i wykorzystywania czasu wolnego; gdy kładziecie się spać – korzystacie z prawa do odpoczynku; gdy np. złamiecie nogę – korzystacie z prawa do opieki zdrowotnej.

Prawa kojarzyć się mogą ze swobodą decydowania o wszystkim, co Was dotyczy. Jednak prawa mają też swoje ograniczenia, które wynikają z faktu, że:

inni też mają takie same prawa i egzekwując swoje prawa, nie możecie naruszać praw innych osób,
poza przyznanymi Wam prawami macie nałożone przez rodziców i szkołę (czyli państwo) pewne obowiązki, które powinniście wypełniać.

Jak widzicie, Wasze prawa wiążą się więc równocześnie z pewnymi ograniczeniami
i obowiązkami, które zostały na Was nałożone. Wynika z nich na przykład, że:

nie możecie spać w domu cały dzień i nie pójść do szkoły, bo Wam się nie chce;
nie możecie chodzić tylko na te lekcje, które lubicie;
nie macie prawa do robienia zdjęć lub filmików koleżance lub koledze bez ich zgody;.
nie macie prawa do złośliwego komentowania ubioru lub zachowania kolegi czy koleżanki.

Jeśli znacie kogoś, kto potrzebuje pomocy lub sami znajdujecie się w trudnej sytuacji, możecie zwrócić się o pomoc do rodziców, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego czy dyrektora szkoły, zgodnie ze ścieżką postępowania opisaną w „Standardach ochrony małoletnich”. Możecie też skontaktować się z policją (numer 112) oraz instytucjami niosącymi pomoc dzieciom. Oto jedne z nich:

· Telefon Zaufania - 19 288 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 20:00 - 08:00; w soboty, niedziele i święta - całodobowo);

· Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – tel. 800 120 002 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia.info;

· Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia – tel. (22) 668 70 00 oraz 116 123 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

· Fundacja Feminoteka - Telefon przeciwprzemocowy dla kobiet doświadczających przemocy (w tym kobiet transseksualnych) – tel. 888 88 33 88 (telefon czynny od poniedziałku do piątku w godz. 11 – 19);

· Centrum Praw Kobiet – tel. 800 107 777 (telefon interwencyjny czynny całą dobę; po połączeniu należy wybrać 1 i potem 3);

· Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – tel. 116 111 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz Telefon dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty
i trudności takie jak: agresja i przemoc w szkole – tel. 800 100 100 (linia czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 12 – 15);

· Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – tel. 800 12 12 12 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

· Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj Przemoc” – tel. 800 120 148 – (bezpłatna linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);

· Linia wsparcia psychologicznego Polskiego Czerwonego Krzyża – tel. (22) 230 22 07 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 16 – 20);

· Bezpłatna aplikacja mobilna „Twój parasol” – https://twojparasol.com/.

CZĘŚĆ IV

PROCEDURY INTERWENCYJNE W SZKOLE

Procedura postępowania w przypadku podejrzenia przemocy domowej wobec małoletniego

Do dyrektora/wicedyrektora/pedagoga zgłaszane są informacje o doświadczaniu różnego rodzaju przemocy przez dzieci/nastolatków – dotyczą przemocy w rodzinie.

1. Pracownicy szkoły diagnozują czy informacje przekazywane przez osobę małoletnią są prawdopodobne poprzez zadawanie uszczegóławiających pytań dotyczących okoliczności, przebiegu, czasu i miejsca zdarzenia. Rozmowa służy uzyskaniu jak największej ilości informacji o dziecku. Z każdej rozmowy przygotowywana jest notatka służbowa.

2. Po otrzymaniu sygnału wskazującego na to, że rozmówca jest ofiarą przestępstwa, szkoła jest zobligowana do interwencji.

3. Po ustaleniu danych osobowych osoby małoletniej i jej adresu zamieszkania pracownik szkoły upewnia, czy dana rodzina i sytuacja dziecka jest znana tym instytucjom. Podczas tego kontaktu przekazywane są ze strony Szkoła informacje uzyskane od dziecka z prośbą
o wgląd w sytuację rodziny.

4. Osoba małoletnia otrzymuje informację zwrotną i utwierdzana jest w słuszności powiadomienia o problemie. Jednocześnie w sposób zrozumiały uczeń informowany jest przez osobę uprawnioną o tym, że przedstawiona przez nią sytuacja wymaga interwencji osób trzecich i nie wikła się w sytuację „wspólnej tajemnicy”. Sygnały przekazane przez dziecko/nastolatka są poważne i wymagają od pracownika szkoły, jako osoby dorosłej, która weszła w ich posiadanie stosownej reakcji dla ochrony dziecka.

5. Kolejnym krokiem jest uzyskanie od osoby małoletniej informacji czy sytuacja, która ją dotknęła została zgłoszona wcześniej innej osobie dorosłej lub innej organizacji.

6. Następuje wypełnienie odpowiednich dokumentów przez koordynatora.

7. Podczas rozmowy przekazywane są osobie małoletniej informacje, gdzie jeszcze może zwrócić się o pomoc:

· 800 12 12 12 Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka (numer bezpłatny),

· 116 111 Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (numer bezpłatny).

· Niebieska Linia – infolinia 800 120 002, tel. 22 668-70-00 (Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”);

· Komitet Ochrony Praw Dziecka - tel. 22 626 94 19

Procedura zapewnienia bezpiecznych relacji między małoletnim,
a pracownikami

1. Pracownicy szkoły posiadają wiedzę i niezwłocznie reagują na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletnich.

2. W związku z dostrzeżeniem czynników ryzyka pracownik niezwłocznie informuje dyrektora, koordynatora, rodziców i zostaje wdrożona Procedura podejmowania interwencji w sytuacji krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.

3. Każdy pracownik:

a) docenia i szanuje, uwzględnia potrzeby i działa w interesie małoletniego,

b) nie stosuje żadnej z form przemocy, nie faworyzuje nikogo,

c) ujawnia dane wrażliwe i inne informacje dotyczące dziecka tylko osobom uprawnionym, gdy wynika to z sytuacji małoletniego,

d) nie nawiązuje żadnych relacji romantycznych, seksualnych ani innych
o niewłaściwym charakterze (w tym uwagi, żarty, zachowania, gesty lub udostępnianie małoletnim nieodpowiednich treści, substancji psychoaktywnych).

e) reaguje niezwłocznie, zgodnie z przyjętymi procedurami, na niewłaściwe zachowania innych wobec małoletniego.

4. Kontakt z dziećmi i młodzieżą powinien mieć miejsce wyłącznie w godzinach pracy
i powinien dotyczyć spraw edukacyjnych i wychowawczych:

a) pracownik nie może spotykać się z dziećmi i młodzieżą w miejscu swojego zamieszkania

b) pracownik nie kontaktuje się z dziećmi i młodzieżą przez prywatne kanały komunikacji (telefon, e-mail, komunikatory)

c) pracownik w sprawach dotyczących dzieci i młodzieży może kontaktować się wyłącznie z ich rodzicami lub opiekunami z wykorzystaniem ustalonych wcześniej kanałów komunikacji,

d) w razie konieczności skontaktowania się z dzieckiem poza godzinami pracy, poza terenem placówki, pracownik o zdarzeniu niezwłocznie informuje dyrektora szkoły oraz rodziców lub opiekunów.

5. Pracownicy monitorują sytuację i udzielają wsparcia:

a) małoletniemu, wobec którego zaistniało podejrzenie krzywdzenia lub skrzywdzenie, jego rodzinie,

b) innym uczniom będącymi świadkami przemocy,

c) małoletniemu, który jest podejrzany o krzywdzenie lub krzywdził innego małoletniego.

6. Szczegółowe zasady postępowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego zostały ujęte w Procedurze podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego przez pracownika, innego dorosłego, rodzica, innego małoletniego.

Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego przez pracownika, innego dorosłego, rodzica, innego małoletniego

1. Pracownik, po zidentyfikowaniu ryzyka krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego przez pracownika, innego dorosłego, rodziców ucznia, innego małoletniego lub pozyskaniu takiej informacji od innych osób, rodziców, w tym rodziców małoletniego, niezwłocznie interweniuje i zatrzymuje krzywdzenie, następnie informuje o tym dyrektora, koordynatora i wychowawcę oraz sporządza protokół interwencji (załącznik nr 1).

2. W związku z podejrzeniem ryzyka krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego przez pracownika koordynator lub dyrektor niezwłocznie izoluje małoletniego od potencjalnego sprawcy, zawiadamia policję i podejmuje dodatkowe kroki jako pracodawca (zgodne z Kartą Nauczyciela, Kodeksem Pracy, ogólnymi przepisami prawa).

3. W każdym z przytoczonych przypadków małoletni zostaje niezwłocznie otoczony opieką i wsparciem pedagoga szkolnego, wychowawcy oddziału i innych specjalistów wg potrzeb. W przypadku ucznia nie komunikującego się werbalnie koordynator, wychowawca lub pracownik, który wszczął procedurę interwencji powiadamia nauczyciela specjalistę, stosującego np. komunikację alternatywną lub zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem.

4. Koordynator zawiadamia rodziców o incydencie, informuje o stanie małoletniego np. konieczności interwencji medycznej (badania lekarskiego) oraz o konsekwencjach prawnych stosowania przemocy wobec małoletniego.

5. W przypadku podejrzenia, że życie małoletniego jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu, pracownik niezwłocznie informuje odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 998, a następnie informuje koordynatora, dyrektora i rodziców oraz uzupełnia wymieniony w punkcie 1 dokument.

6. Kolejne kroki postępowania w tej sytuacji leżą w kompetencjach ww. instytucji. Szkoła obejmuje małoletniego i jego rodziców pomocą psychologiczno-pedagogiczną.

7. Po ustaleniu, że problem krzywdzenia nie wymaga sięgnięcia po środki represji karnej wobec rodziny i izolowania od niej dziecka oraz że nie zachodzi zagrożenie zdrowia lub życia małoletniego, koordynator, w porozumieniu z dyrektorem, organizuje spotkanie z rodzicami małoletniego w obecności: koordynatora, psychologa
i pracownika, który zgłosił incydent. Podczas spotkania zostają określone sposoby wsparcia i reagowania z uwagi na sytuację małoletniego. Ze spotkania sporządza się notatkę (załącznik nr ).

8. W przypadku, gdy źródłem krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia są rodzice, koordynator i dyrektor, jeżeli zachodzi taka potrzeba, po ocenie sytuacji, powiadamia niezwłocznie właściwe instytucje i organy (policję, sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej, przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego, który wdraża procedurę Niebieskie Karty).

9. Koordynator we współpracy z zespołem nauczycieli i specjalistów pracujących z małoletnim przygotowują propozycję objęcia go pomocą psychologiczno-pedagogiczną, także we współpracy z instytucjami zewnętrznymi, w tym poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub specjalistyczną, jeżeli zachodzi taka potrzeba.

10. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub odmawiają podjęcia działań proponowanych przez szkołę, mimo trudnej sytuacji małoletniego, koordynator lub dyrektor składa niezwłocznie zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do policji, prokuratury lub wniosek o wgląd w sytuację dziecka do sądu rodzinnego, nawiązuje współpracę z pomocą społeczną oraz obejmuje małoletniego pomocą-pedagogiczną.

11. W przypadku przemocy rówieśniczej, innych zachowań ryzykownych ze strony małoletnich, pomocą psychologiczno-pedagogiczną i wsparciem należy objąć również uczniów będących jej inicjatorami, biorąc pod uwagę potrzebę współpracy w tym zakresie z instytucjami zewnętrznymi, w tym poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, a także uczniów, którzy byli ewentualnymi świadkami zdarzenia.

12. W sytuacji, gdy rodzice małoletniego, będącego inicjatorem przemocy i innych zachowań ryzykownych powtarzających się, nie podejmują współpracy ze szkołą, dyrektor lub koordynator, po ocenie stopnia zagrożenia, zawiadamia właściwe instytucje (policję, sąd rodzinny, pomoc społeczną).

Procedura bezpiecznego korzystania z sieci Internet, urządzeń elektronicznych i reagowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia cyberprzemocy

1. Szkoła, zapewniając małoletnim dostęp do Internetu, wdraża i aktualizuje systemy i oprogramowania zabezpieczające przed dostępem do niewłaściwych treści oraz złośliwym oprogramowaniem, w tym filtrujące treści, wyznaczając osoby odpowiedzialne.

2. W szkole prowadzone są działania, w tym warsztaty i szkolenia, w zakresie profilaktyki oraz umiejętności bezpiecznego korzystania z sieci Internet.

3. Małoletni korzystają z urządzeń elektronicznych na terenie szkoły pod opieką i nadzorem oraz za zgodą nauczycieli. Szczegółowe zasady korzystania z urządzeń elektronicznych, w tym telefonów komórkowych zawarte są w statucie szkoły, o czym każdy małoletni i rodzic zostaje poinformowany przez wychowawcę na początku roku szkolnego.

4. W przypadku stwierdzenia lub powzięcia informacji o występującej cyberprzemocy, pracownicy niezwłocznie reagują:

a. zgłaszając problem koordynatorowi, rodzicom, po ocenie sytuacji przez koordynatora i dyrektora, jeżeli zachodzi potrzeba powiadamiają organy zewnętrzne (policję, sąd rodzinny),

b. sporządzając protokół interwencji (załącznik nr 1),

c. tworząc zespół nauczycieli i specjalistów udzielający pomocy psychologiczno-pedagogicznej pokrzywdzonemu małoletniemu (a także małoletniemu będącym sprawcą) we współpracy z rodzicami ww. małoletnich oraz instytucjami zewnętrznymi (wg potrzeb),

d. w przypadku braku współpracy ze strony rodziców małoletniego podejrzanego lub będącego odpowiedzialnym za cyberprzemoc, koordynator i dyrektor, po dokonaniu oceny sytuacji i poinformowaniu rodziców, jeżeli zachodzi taka konieczność, powiadamiają właściwe instytucje i organy (pomoc społeczną, policję, sąd rodzinny),

e. podejmując działania profilaktyczne uwzględniające pojawiające się problemy związane m.in. z funkcjonowaniem uczniów w sieci Internet, cyberprzemocą we współpracy z instytucjami zewnętrznymi, w tym poradnią psychologiczno – pedagogiczną.

Procedura reagowania wobec cyberprzemocy

1. Nauczyciel/wychowawca ma obowiązek zabezpieczyć dowody/ dane/ dokumenty/ filmy/ zdjęcia itp. dotyczące zdarzenia.

2. Jeśli kwestia dotyczy nauczyciela przedmiotu, ma on obowiązek poinformowania
o zajściu:

a) wychowawcę

b) dyrektora szkoły;

c) opiekunów ucznia;

d) zespół do spraw psychologiczno – pedagogicznych;

3. pedagog w miarę możliwości wraz z wychowawcą, przeprowadza rozmowy wyjaśniające z:

a) dzieckiem krzywdzonym (zabezpiecza w miarę dostępnych możliwości dowodu cyberprzemocy),

b) z dzieckiem krzywdzącym, jeśli „sprawca” jest znany,

c) ze świadkami.

4. Po uzyskaniu wszystkich informacji Dyrektor podejmuje decyzję o ewentualnym kontakcie z policją lub sądem rodzinnym.

5. Jeśli sprawca jest nieznany, a sprawa nosi znamiona przestępstwa nie ściganego

z urzędu, wówczas szkoła wspiera rodziców w ewentualnym zgłoszeniu sprawy na policję.

6. Zespół psychologiczno – pedagogiczny po zapoznaniu się ze sprawą i rozmową
z wychowawcą i/lub nauczycielem obecnym przy zajściu; podejmuje rozmowę
z rodzicem.

7. Wychowawca w porozumieniu z zespołem psychologiczno – pedagogicznym stosuje

8. konsekwencje regulaminowe. W przypadku świadka/ów zdarzenia oraz dziecka krzywdzonego udziela wsparcia, porady lub podejmuje inne niezbędne działania.

9. Zarówno dziecko krzywdzące jak i krzywdzone zostają objęci opieką psychologiczno- pedagogiczną.

10. Wszystkie podjęte działania dokumentowane są w Protokole interwencji (Załącznik nr 10), który dodatkowo może być uzupełniony notatkami:

a) ze zdarzenia , rozmowy z dzieckiem krzywdzonym,

b) rozmowy z dzieckiem krzywdzącym,

c) rozmowy ze świadkami,

d) rozmowy z opiekunami.

11. Wychowawca wraz z zespołem psychologiczno – pedagogicznym monitoruje sytuację po podjętych działaniach.

Procedura ochrony wizerunku i danych osobowych małoletnich

1. Dane osobowe małoletniego podlegają ochronie na zasadach określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w przypadku swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 ze zm.).

2. Szkoła przestrzega i monitoruje przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych małoletnich.

3. Wymagana jest pisemna zgoda rodziców małoletnich na robienie/publikowanie zdjęć, nagrań.

4. W przypadku podejrzenia niewłaściwego rozpowszechniania wizerunku, danych osobowych, w tym danych wrażliwych, dyrektor niezwłocznie rejestruje i zgłasza zdarzenie Inspektorowi Ochrony Danych.

Procedura monitorowania i weryfikowania standardów ochrony małoletnich

1. Wprowadzanie i realizacja standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem powinny być monitorowane przez wszystkich pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem zespołu ds. procedur ochrony małoletnich przed krzywdzeniem, interwencji i weryfikowania standardów ochrony m.in. poprzez obserwację, badania ankietowe, umożliwienie społeczności szkolnej przekazywanie informacji w sposób poufny i zaufany (np. oprócz informowania każdego pracownika, wprowadzenie dyżurów koordynatora, w tym telefonicznych, skrzynki na informacje, umożliwieniu przekazywania informacji poprzez wyznaczony e-mail).

2. Standardy podlegają monitorowaniu i modyfikowaniu podczas bieżącej pracy (wg potrzeb szkoły) i obowiązkowej weryfikacji co 2 lata.

3. Weryfikację przeprowadza zespół ds. przestrzegania standardów ochrony małoletnich, który ustala:

a) sposoby weryfikacji (np. badania ankietowe – załącznik nr 8, wywiad, rozmowy, uwzględnione wnioski z monitorowania)

b) terminy jej przeprowadzenia, we współpracy z pracownikami, uczniami i rodzicami, a także innymi osobami, instytucjami (wg potrzeb),

c) wnioski z przeprowadzonej weryfikacji (które powinny zostać udokumentowane pisemnie i przedstawione pracownikom, uczniom, rodzicom) stanowią wytyczne do podniesienia jakości procedur i działań.

4. Zmodyfikowane dokumenty zostają zamieszczone na stronie jednostki, BIP, przyjętym miejscu ogłoszeń, przedstawione pracownikom, małoletnim i rodzicom, co zostaje udokumentowane w sposób przyjęty przez dyrektora.

CZĘŚĆ V

ORGANIZACJA PROCESU OCHRONY MAŁOLETNICH
W SZKOLE PODSTAWOWEJ W JAROSŁAWCU
I WDRAŻANIA „STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH”

Podział obowiązków i przydział zadań w zakresie wdrażania „Standardów ochrony małoletnich”.

PODMIOT	ZDANIA/OBOWIĄZKI	TERMIN
Wicedyrektor	1. Przedstawienie projektu „Standardów ochrony małoletnich” w SP w Jarosławcu.	Luty 2024
Dyrektor szkoły	1. Zatwierdzenie „Standardów ochrony małoletnich” i wdrożenie ich w życie zarządzeniem.	Czerwiec 2024
	2. Opublikowanie dokumentu w wersji „skróconej” na stronie internetowej szkoły z zachowaniem zasady dostępności dla osób niepełnosprawnych.	Czerwiec 2024
	3. Wyznaczenie koordynatora wdrażania do praktyki szkolnej zasad określonych w dokumencie.	Luty 2024
	4. Przydział pedagogowi szkolnemu zadań związanych z postępowaniem w przypadku krzywdzenia małoletnich.	Luty 2024
	5. Przeprowadzenie szkolenia wstępnego pracownikom szkoły: omówienie treści dokumentu, zasad organizacyjnych wspierania i ochrony małoletnich, standardów obowiązujących w szkole w zakresie ochrony małoletnich, postępowania w sytuacji krzywdzenia	Marzec 2024
	6. Podejmowanie interwencji prawnej, podpisywanie pism interwencyjnych w trudnych sytuacjach.
	7. Przestawienie Radzie Rodziców treści dokumentu.	Czerwiec 2024
	8. Dokonywanie raz na dwa lata przeglądu i ewentualnej nowelizacji „Standardów ochrony małoletnich”.
Referent/dział kadr	1. Prowadzenie rejestru zgłaszanych spraw dotyczących podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.
	2. Dostarczenie każdemu pracownikowi nowo zatrudnianemu do zapoznania się następujących dokumentów: - Standardy ochrony małoletnich, - Polityką Bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych, - Regulamin pracy, - Statut szkoły	Przed nawiązaniem stosunku pracy
	3. Gromadzenie w dokumentacji pracowniczej, oprócz innych dokumentów wymaganych prawem, oświadczenia z KRK, Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli, Zaświadczenia z Rejestru Przestępców na Tle Seksualnym; a w przypadku obywateli innych krajów: wymagane oświadczenia lub zaświadczenia.
Pedagog	1. Prowadzenie szkoleń w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli o zjawisku przemocy, skutkach, symptomach, rozpoznawaniu jej stosowania.	Wg harmonogramu szkoleń
	2. Wspieranie wychowawców klas w rozpoznawaniu krzywdzenia małoletniego.
	3. Realizowanie programów wychowawczo-profilaktycznych związanych z przemocą.	Zgodnie z planem prac
	4. W czasie indywidualnych konsultacji, wyjaśnianie uczniom i rodzicom zasad ochrony małoletnich obowiązujących w szkole.
Wychowawca	1. Zapoznaje się i przestrzega postanowień „Strategii ochrony małoletnich”.
	2. Szczegółowo zapoznaje wychowanków z treścią dokumentu.
	3. W przypadkach podejrzenia krzywdzenia małoletniego podejmuje działania określone w poszczególnych procedurach postępowaniu.	Na bieżąco
	4. Zapoznaje z dokumentem wszystkich rodziców w najbardziej dostępnej dla nich formie.	Na zebraniu z rodzicami

Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu szkoły do stosowania standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności.

Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu do stosowania standardów jest dyrektor szkoły. Przygotowanie personelu polega na pogłębianiu wiedzy i umiejętności rozpoznawania krzywdzenia, objawów, identyfikacji ryzyka krzywdzenia i podejmowania, zgodnie z prawem właściwych działań, a także wiedzy z zakresu odpowiedzialności prawnej w przypadku zaniechania postępowania w celu ochrony i wsparcia małoletnich. W szkole organizuje się wewnętrzne doskonalenie w zespołach nauczycielskich. Za ich organizację i przebieg odpowiada pedagog szkolny. Każda forma doskonalenia jest potwierdzana zaświadczeniem
o uczestnictwie. W każdym przypadku sporządzana jest lista obecności uczestników. Imienne zaświadczenia umieszczane są w teczkach akt osobowych pracowników.

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń (Zał. Nr 6) o zdarzeniach krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich w Szkole Podstawowej w Jarosławcu jest:

1. Wychowawca

2. Pedagog szkolny

3. Wicedyrektor

W przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia małoletniego zawiadomienie o przemocy przyjmuje pierwszy spotkany pracownik szkoły.

Dokumentowanie zdarzeń podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich
i archiwizowanie wytworzonej dokumentacji.

Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich zakładana jest imienna teczka z nazwiskiem małoletniego. Teczkę zakłada i prowadzi pedagog szkolny. Do czasu zakończenia sprawy teczka pozostaje w gabinecie pedagoga i jest należycie chroniona przed dostępem osób nieuprawnionych. W teczce umieszcza się:

1. Zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia lub zgłoszenie krzywdzenia – załącznik 1.

2. Notatka z rozmowy ze zgłaszającym, o ile jest możliwym jego sporządzenie.

3. Notatki z rozmów z małoletnim i osobą jemu najbliższą lub niekrzywdzącym rodzicem/opiekunem.

4. Kopię „Niebieskiej Karty – A”, w przypadku, gdy zostanie wszczęta procedura „Niebieskie Karty” – załącznik 9.

5. Kopię „Niebieskiej Karty – B”, w przypadku, gdy została wszczęta procedura „Niebieskie Karty” – załącznik 10.

6. Notatki z rozmów z osobą krzywdzącą – o ile taka będzie przeprowadzana.

7. Korespondencję pomiędzy np. Poradnią psychologiczno-pedagogiczną, sądem rodzinnym, Ośrodkiem Pomocy Społecznej i innymi.

8. Plan wspierania ucznia krzywdzonego.

9. Obserwacje, opinie wychowawcy i nauczycieli uczących.

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniemu po ujawnieniu krzywdzenia.

Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu jego krzywdzenia opracowuje zespół, w składzie:

· wychowawca,

· pedagog specjalny/pedagog,

· Dyrektor/wicedyrektor

· Inni specjaliści

Struktura dokumentu „Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia”

· Podstawa prawna. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji i świadczenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1798 - § 2 ust. 2)

· Imię i nazwisko ucznia

· Imiona i nazwiska członków zespołu sporządzającego plan wsparcia

· Tytuł, z jakiego został opracowany plan wsparcia

· Diagnoza sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

· Cel wsparcia małoletniego

· Identyfikacja zasobów wewnętrznych szkoły oraz źródeł zewnętrznych wsparcia dziecka - ofiary krzywdzenia STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
w Szkole Podstawowej w Jarosławcu

· Zakres współdziałania szkoły z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia dziecka

· Zakres, wymiar godzin, okres wsparcia udzielonego dziecku

· Formy i metody wsparcia dziecka

· Ocena efektywności wsparcia udzielonego dziecka

1. Przeprowadzenie diagnozy sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia:

a) charakterystyka doznanej krzywdy (rodzaj doznanej krzywdy, okoliczności doznanej krzywdy, stopień naruszenia prawa, stopień zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego – w obszarze zdrowia, życia, rozwoju dziecka);

b) analiza dostępnej dokumentacji, np. wyniki rozmów z dzieckiem, wyniki obserwacji dziecka (zachowanie, wygląd) dokonane przez np. rodziców, nauczycieli, innych pracowników oraz instytucji wspomagających ochronę dziecka, specjalistów – psychologów, pedagoga, terapeutę;

c) określenie czynników ryzyka doznanej krzywdy oraz czynników wsparcia małoletniego–ustalenie indywidualnych potrzeb ofiary krzywdzenia w obszarze jej zdrowia/życia, zdrowia psychicznego, funkcjonowania emocjonalno-społecznego oraz w obszarze prawnym i socjalnym.

2. Zdefiniowanie celu oferowanego wsparcia, np.:

a) Udzielanie systematycznej/okresowej pomocy, np. psychologiczno-pedagogicznej, terapeutycznej, prawnej;

b) zapewnienie specjalistycznego wsparcia dziecku/jego rodzinie;

c) wdrożenie działań mających przywrócić równowagę emocjonalną dziecku/jego rodzinie;

d) wspieranie rodziców/opiekunów prawnych dziecka w rozwiązywaniu problemów wychowawczych;

e) pomoc dziecku w rozwiązywaniu konfliktów intrapsychicznych;

f) złagodzenie psychicznych i behawioralnych objawów skrzywdzenia złagodzenie stresu, lęku małoletniego;

g) zapewnienie bezpieczeństwa (np. socjalnego, psychicznego, prawnego);

h) wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka;

i) kształcenie umiejętności radzenia sobie z brakiem akceptacji społecznej, izolowaniem, dyskredytowaniem, z trudnymi sytuacjami w środowisku rodzinnym
i społecznym, np. szkolnym.

3. Identyfikacja zasobów wewnętrznych szkoły oraz źródeł zewnętrznych wsparcia dziecka - ofiary krzywdzenia, np.:

a) zasoby wewnętrzne szkoły: dyrektor, zespół wychowawczy, zespół interwencyjny, specjaliści zatrudnieni w szkole (psycholog, pedagog specjalny); pielęgniarka szkolna; rodzice/opiekunowie prawni dziecka;

b) źródła zewnętrzne wsparcia dziecka krzywdzonego, np. sąd rodzinny, kurator sądowy, policja, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, placówki doskonalenia nauczycieli, służba zdrowia, GOPS; organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony dzieci przed krzywdzeniem. STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH w Szkole Podstawowej w Jarosławcu

4. Ustalenie zakresu współdziałania szkoły z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia dziecka. Pracownicy szkoły działają na rzecz wsparcia dziecka zgodnie z zakresem swoich

obowiązków i uprawnień, współpracując z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka.

5. Ustalenie harmonogramu działań w ramach wsparcia udzielanego dziecku.

6. Ustalenie zakresu, wymiaru godzin, okresu wsparcia:

a) zakres wsparcia wynika ze zdiagnozowanych w różnych obszarach indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych oraz psychofizycznych dziecka – ofiary krzywdzenia;

b) wymiar godzin i okres, w jakim będzie udzielane wsparcie zależy od doświadczanych przez dziecko skutków krzywdy oraz zaobserwowanych efektów wsparcia dziecka
w okresie ich monitorowania.

7. Ustalenie form i metod wsparcia dziecka: Przykładowe formy pracy:

indywidualna – konsultacje indywidualne; praca indywidualna z dzieckiem, w zależności od rodzaju krzywdy – pomoc prawna, medyczna, socjalna – zgodnie z przyjętymi w szkole procedurami; indywidualne zajęcia terapeutyczne

zespołowa: warsztaty rozwojowe, lekcje wychowawcze, zajęcia grupowe Przykładowe metody wsparcia krzywdzonego dziecka: bezpośrednia rozmowa z dzieckiem prowadzona przez wychowawcę/pedagoga/psychologa/innego nauczyciela /pracownika szkoły; zajęcia socjoterapeutyczne; zajęcia psychologiczno-pedagogiczne, warsztaty rozwojowe, bezpośrednia pomoc prawna, socjalna dziecku i jego rodzinie; pomoc medyczna dziecku; analiza dokumentacji związanej z sytuacją dziecka; obserwacja dziecka.

8. Ocena efektywności udzielanego wsparcia:

· Zasady i sposób monitorowania efektów wsparcia, np. 2 razy w roku szkolnym. Sposób – wyniki obserwacji prowadzonej przez nauczycieli i specjalistów, rodziców/opiekunów prawnych dziecka (sojuszników dziecka) w czasie lekcji, oferowanych formach wsparcia; wyniki rozmów z dzieckiem; efekty wsparcia udzielanego dziecku przez podmioty zewnętrzne; analiza dostępnej dokumentacji;

· Ocena efektów wsparcia: ocena adekwatności udzielonego wsparcia do zdiagnozowanych potrzeb dziecka – ofiary krzywdzenia.

Udostępnianie „Standardów ochrony małoletnich”.

W szkole opracowane zostały dwie wersje dokumentu „Standardów ochrony małoletnich:

· Wersja „zupełna”, inaczej kompletna,

· Wersja „skrócona” – przeznaczona dla małoletnich.

· Wersja „zupełna” jest dostępna w sekretariacie szkolnym. Wgląd w wersję „zupełną” mają: wszyscy pracownicy szkoły, rodzice, zewnętrzne podmioty uprawnione do kontroli.

· Wersja „skrócona” jest ogólnie dostępna ze względu na jej opublikowanie na stronie szkoły www.zsjar.pl

Zasady przeglądu i aktualizacji standardów.

1. Dyrektor szkoły dokonuje oceny stopnia znajomości i poprawności stosowania „Standardów ochrony małoletnich” na bieżąco, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

2. W przypadku zmian prawa, wymagającego ich wdrożenia w dokumencie nowelizacje są wprowadzane na tych samych zasadach, które obowiązywały przy wdrożeniu dokumentu do obrotu prawnego w szkole.

3. W celu oceny funkcjonalności i przydatności dokumentu w szkole prowadzona jest ewaluacja. Ewaluację przeprowadza powołany przez dyrektora zespół. Raport
z ewaluacji wraz z wnioskami i rekomendacjami zespołu ewaluacyjnego przedstawiany jest radzie pedagogicznej.

Załącznik 1

do Standardów Ochrony Małoletnich

Wzór Karty zgłoszenia krzywdzenia małoletniego

Dotyczy ucznia:
Osoba zgłaszająca:	Imię i nazwisko:
	Dane do kontaktu:
	Stopień pokrewieństwa:
	Źródło wiedzy lub informacji o przemocy
Data zgłoszenia:	Pisemna, bezpośrednio, listownie, drogą listowną (niepotrzebne skreślić)
Forma zgłoszenia:

Fakty wskazujące na stosowaną przemoc podane przez osobę zgłaszającą:
Inne informacje o dziecku, rodzinie
Wskazanie potencjalnej osoby stosującej przemoc
Podpis osoby zgłaszającej:

Załącznik 2

do Standardów Ochrony Małoletnich

Arkusz diagnostyczny oceny ryzyka stosowania

przemocy domowej wobec małoletniego

LISTA A

INFORMACJA OD DZIECKA LUB OSOBY, KTÓRA BYŁA BEZPOŚREDNIM ŚWIADKIEM PRZEMOCY

A.1. Ktoś w domu bije dziecko, popycha, szarpie, potrząsa, przytrzymuje, rzuca w nie przedmiotem, itp. TAK/NIE

A.2. Ktoś w domu używa wobec dziecka wulgarnych słów, obraża, poniża, straszy, szantażuje, izoluje w sposób ciągły i nieuzasadniony od kontaktu z innymi osobami, np. z rodziny lub
z rówieśnikami, itp. TAK/NIE

A.3. Opiekunowie nie zaspokajają podstawowych potrzeb dziecka, takich jak: przynależności, bezpieczeństwa, pożywienia, snu, leczenia, rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego, pomimo wcześniejszej pracy z opiekunami w tym zakresie. TAK/NIE

A.4. Ktoś w domu narusza sferę seksualną dziecka, tj.: dotyka intymnych części ciała, namawia na dotykanie intymnych części ciała osoby dorosłej, zmusza do kontaktu seksualnego, podejmuje kontakty seksualne z inną osobą w obecności dziecka, prezentuje pornografię lub zmusza do tworzenia treści pornograficznych z udziałem dziecka, itp. TAK/NIE

A.5. Dziecko ma ślady przemocy fizycznej lub zaniedbania (opis A.10. i A.11.). TAK/NIE

A.6. Dziecko mówi, że boi się wrócićdo domu ze względu na zagrożenie przemocą w rodzinie (wobec siebie lub innych członków rodziny). TAK/NIE

A.7. Dziecko mówi, że chce odebrać sobie życie ze względu na zagrożenie przemocą
w rodzinie. TAK/NIE

A.8. Dziecko jest świadkiem przemocy w rodzinie (wobec rodzica, rodzeństwa lub innej osoby mieszkającej w jego domu). TAK/NIE

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY DOTYCZĄCA RODZICA:

A.9. Rodzic zachował się agresywnie (słownie lub fizycznie) wobec dziecka na terenie placówki oświatowej lub w miejscu publicznym, np. popchnął, szarpnął, uderzył, poniżył, itp. TAK/NIE

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY DOTYCZĄCA DZIECKA:

A.10. Ma widoczne ślady przemocy fizycznej, np.: uszkodzenia ciała, siniaki, zadrapania, obrzęki, oparzenia, obrażenia ciała świeże i/lub w różnych stadiach gojenia się, rany na ciele, itp. TAK/NIE

A.11. Dziecko ma widoczne ślady zaniedbania, np.: brak dbałości o higienę ciała, nieadekwatność ubioru do pory roku, wieku, itp. Występują zaburzenia, opóźnienia rozwojowe, problemy emocjonalne, niepełnosprawność, dziecko nie otrzymuje potrzebnej pomocy, np.: opieki lekarskiej, zabiegów medycznych, terapii, wsparcia, itp. Sytuacja ta występuje pomimo i/lub wsparcia emocjonalnego ze strony rodziców lub innych osób z rodziny. TAK/NIE

LISTA B

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY DOTYCZĄCA DZIECKA:

B.1. Dziecko odtwarza doświadczaną przemoc – w relacjach rówieśniczych (lub zabawie), identyfikuje się z rolą ofiary i/lub sprawcy. TAK/NIE

B.2. Dziecko reaguje nieadekwatnie do sytuacji powstałej w placówce, np.: lękiem, izolacją, autoagresją, agresją itp. TAK/NIE

B.3. Dziecko zachowuje się autodestrukcyjnie, np.: bije, szczypie się, nacina sobie skórę, itp. lub występują zachowania ryzykowne dziecka, np.: ucieczki z domu, używanie substancji zmieniających świadomość, ryzykowne kontakty, itp. TAK/NIE

B.4. Dziecko boi się powrotu do domu i/lub reaguje lękiem lub innymi trudnymi emocjami na kontakt z rodzicem/rodzicami i/lub na sytuację powrotu do domu. TAK/NIE

B.5. Dziecko często opuszcza zajęcia (dotyczy dzieci objętych obowiązkiem szkolnym) lub bez uzasadnionego powodu jest nieobecne bezpośrednio po rozmowach z rodzicami lub działaniach interwencyjnych placówki. TAK/NIE

INFORMACJE DOTYCZĄCE RODZICÓW:

B.6. Postawa i zachowanie rodziców zagraża dobru, rozwojowi i bezpieczeństwu dziecka. TAK/NIE

B.7. Rodzice nie współpracują z placówką przy udzielaniu wsparcia dziecku. TAK/NIE

B.8. Dziecko rozdzielone z rodzicami na skutek emigracji lub innej sytuacji losowej, pozostające bez opieki osoby dorosłej. TAK/NIE

B.9. Na terenie placówki rodzic jest pod wpływem środków zmieniających świadomość, np. alkoholu, narkotyków itp. TAK/NIE

B.10. Którekolwiek dziecko z rodziny z powodu przemocy lub zaniedbania wymagało umieszczenia w pieczy zastępczej. TAK/NIE

LISTA C

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY LUB INFORMACJA OD OSÓB BĘDĄCYCH W KONTAKCIE Z DZIECKIEM I RODZICAMI:

C.1. Karalność rodzica za przemoc lub przemoc w rodzinie. TAK/NIE

C.2. Wcześniejsze podejrzenie dotyczące przemocy wobec dziecka lub przemocy
w rodzinie, albo obecne podejrzenie przemocy w rodzinie dziecka. TAK/NIE

C.3. Rodzic nadużywający środków zmieniających świadomość – np.: alkoholu, narkotyków, leków, itp. TAK/NIE

C.4. Poważne problemy zdrowotne, emocjonalne, choroba psychiczna wśród osób zamieszkujących z dzieckiem. TAK/NIE

C.5. Rozwód, separacja rodziców, konflikt w rodzinie lub inna sytuacja kryzysowa. TAK/NIE

C.6. Dziecko o szczególnych wymaganiach wychowawczych, edukacyjnych i występuje
1 lub więcej spośród: problemy emocjonalne, problemy społeczne, zaburzenie rozwojowe, niepełnosprawność. TAK/NIE

C.7. Niskie kompetencje wychowawcze rodziców, niewydolność wychowawcza lub brak zainteresowania rodziców rozwojem dziecka. TAK/NIE

C.8. Matka i/lub ojciec byli poniżej 18 r.ż.; w chwili narodzin dziecka. TAK/NIE

C.9.Ubóstwo i wynikające z tego stanu problemy rodziców. TAK/NIE

Załącznik 3

do Standardów Ochrony Małoletnich

Kwestionariusz diagnostyczny do oszacowania zaniedbania

Lp.	Symptomy wskazujące na zaniedbanie (forma przemocy)	Tak	Nie
1.	Nieadekwatne ubranie do pory roku lub pogody
2.	Niedowaga, niedożywienie, zmęczenie, podkrążone oczy
3.	Brudna odzież
4.	Brudne ciało
5.	Nieprzyjemny zapach (insekty)
6.	Brak podręczników i przyborów szkolnych
7.	Kradzieże jedzenia lub innych przedmiotów
8.	Przebywanie poza domem w późnych godzinach
9.	Bardzo częste przebywanie poza domem niezależnie od pory roku
10.	Ma dorosłych „kolegów”
11.	Nie ma kolegów wśród rówieśników
12.	Z trudem nawiązuje relacje
13.	Izoluje się od rówieśników
14.	Bije się po głowie/twarzy lub wyrywa sobie włosy
15.	Często ma ślady zadrapań/siniaków
16.	Często odnosi obrażenia (skręcenia, złamania, skaleczenia)
17.	Bije innych
18.	Zawiera przyjaźnie, potem reaguje wrogością
19.	Gwałtownie uchyla się przed dotykiem
20.	Moczy się
21.	Boi się przebywać w zamkniętych pomieszczeniach
22.	Boi się ciemności
23.	Unika zajęć wychowania fizycznego
24.	Unika sytuacji leżakowania w przedszkolu
25.	Nie bierze udziału w wycieczkach
26.	Podejmuje zachowania autodestrukcyjne wobec siebie, zwierząt
27.	Miewa nagłe zmiany nastroju – od euforii do agresji
28.	Prezentuje natrętne, narzucające się zachowania
29.	Nie odwzajemnia emocji
30.	Odrzuca próby nawiązania bliskości
31.	Ma wybuchy wściekłości
32.	Nadmiernie skraca dystans fizyczny
33.	Demonstruje zachowania seksualne
34.	Nie docenia własnych osiągnięć
35.	Ma koszmary nocne
36.	Ma problemy szkolne
37.	Inne……………………………………
Uwaga! Informacje zachowania należy analizować biorąc pod uwagę całość informacji o rodzinie. Pojedynczych zachowań z listy nie można traktować jako jednoznacznie wskazujących na zaniedbanie

Załącznik 4

do Standardów Ochrony Małoletnich

Jarosławiec, data ……………………

Oświadczenie o znajomości i przestrzeganiu zasad zawartych w Standardach Ochrony Małoletnich w Szkole Podstawowej w Jarosławcu

Ja, ……………………………………………………………………………. oświadczam,
że zapoznałem/łam się ze Standardami Ochrony Małoletnich stosowanymi w Szkole Podstawowej w Jarosławcu oraz zobowiązuję się ich przestrzegać.

…………………………………………….

czytelny podpis

Załącznik 5

do Standardów Ochrony Małoletnich

SPOSÓB POSTĘPOWANIA PRZY ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW

WYCHOWAWCZYCH

1. Uczeń/wychowanek oddziału szkolnego lub przedszkolnego sprawia problemy

wychowawcze

· rozmowa z uczniem/wychowankiem, ustalenie zasad, uwaga w dzienniku - powiadomienie wychowawcy i rodziców.

Jeśli problem pozostaje nierozwiązany, zachowanie ucznia nie ulega poprawie:

2. Nauczyciel konsultuje się z wychowawcą.

3. Nauczyciel konsultuje przypadek z innymi nauczycielami.

4. Nauczyciel spotyka się z rodzicami i uczniem/wychowankiem, ustala zasady współpracy

· kontrakt (nauczyciel sporządza notatkę do akt ucznia/wychowanka).

Jeśli problem nadal pozostaje nierozwiązany lub niewłaściwe zachowanie pojawia się na wielu przedmiotach/zajęciach:

5. Wychowawca przejmuje sprawę, konsultuje sprawę z pedagogiem lub psychologiem

szkolnym.

6. Wychowawca spotyka się z rodzicami i uczniem/wychowankiem, przedstawia

konsekwencje nieprzestrzegania szkolnego prawa, formułuje - Indywidualny Plan

Poprawy Zachowania (IPPZ), sporządza notatkę do akt ucznia/wychowanka
i powiadamia Dyrektora.

7. Wychowawca organizuje spotkanie nauczycieli uczących ucznia/wychowanka,

powiadamia o ustalonym IPPZ.

8. Wychowawca ustala z rodzicami formy wsparcia ich kompetencji wychowawczych oraz formy wsparcia psychologiczno-pedagogicznego ucznia/wychowanka – spotkania z psychologiem lub pedagogiem szkolnym.

9. Wychowawca monitoruje przestrzeganie kontraktu przez rodziców
i ucznia/wychowanka, pozostaje w kontakcie z psychologiem lub pedagogiem.

Jeśli problem wciąż pozostaje nierozwiązany i zachowanie nie ulega poprawie:

10. Wychowawca powiadamia dyrektora, przedstawia dokumentację pracy

z uczniem/wychowankiem.

11. Dyrektor wraz z wychowawcą organizuje spotkanie dyscyplinujące rodziców

i ucznia/wychowanka (komisja wychowawcza), sporządza notatkę do akt

ucznia/wychowanka.

12. Wychowawca monitoruje zachowanie ucznia/wychowanka i informuje o nim dyrektora

w ustalonym czasie.

Jeśli problem nadal pozostaje nierozwiązany:

13. Dyrektor zwołuje Radę Pedagogiczną, która decyduje o wyciągnięciu konsekwencji

wobec ucznia/wychowanka zgodnych ze Statutem Szkoły.

Załącznik 6

do Standardów Ochrony Małoletnich

Jarosławiec,……………………….

(data sporządzenia notatki)

Notatka służbowa z obserwacji sytuacji krzywdzenia lub powziętej informacji

Notatka ze zdarzenia/obserwacji

1. Data i godzina zdarzenia/otrzymania informacji:…………………………………………

2.Miejsce zdarzenia: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Osoba udzielająca informacji/zgłaszająca krzywdzenie: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4. Przebieg zdarzenia - opis sytuacji/posiadanych informacji: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Podjęte działania (opisujemy wyłącznie w przypadku bycia świadkiem zdarzenia): ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(podpis osoby sporządzającej notatkę)

Załącznik 7

do Standardów Ochrony Małoletnich

Jarosławiec,…………………………..

Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony małoletnich

Ja,..................................................................... nr PESEL............................................................ oświadczam, że nie byłam/em skazana/y za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej
i obyczajności, i przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego i nie toczy się przeciwko mnie żadne postępowanie karne ani dyscyplinarne w tym zakresie. Ponadto oświadczam, że zapoznałam/-em się z zasadami ochrony małoletnich obowiązującymi
w Szkole i zobowiązuję się do ich przestrzegania.

……………………..

podpis

Załącznik 8

do Standardów Ochrony Małoletnich

Monitorowanie i weryfikowanie procedur ochrony małoletnich – badanie ankietowe

Czy znasz procedury ochrony małoletnich przed krzywdzeniem?

o Tak

o Nie wszystkie

o Nie

Czy stosowałeś procedury ochrony małoletnich przed krzywdzeniem?

o Tak

o Nie

W przypadku stosowania procedur, zaznacz, czy były skuteczne:

o Tak

o Nie wszystkie

o Nie

Czy byłeś świadkiem lub miałeś informacje dotyczące podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich?

o Tak

o Nie

W przypadku zaznaczenia odpowiedzi twierdzącej, zaznacz, czy podjąłeś interwencję:

o Tak

o Nie

Jak przebiegała interwencja?

Jakie jeszcze obszary powinny zostać uwzględnione w procedurach?

Inne spostrzeżenia, uwagi dotyczące procedur

Załącznik 9

do Standardów Ochrony Małoletnich

Niebieska Karta

Załącznik 10

do Standardów Ochrony Małoletnich

…………………………………………………..

(miejscowość, data)

OŚWIADCZENIE

Ja, niżej podpisana/y………………………………….. (imię i nazwisko) oświadczam, że zapoznałam/em się ze standardami ochrony małoletnich i zobowiązuję się do ich stosowania i przestrzegania.

…………………………………

(podpis)

Załącznik 11
do Standardów Ochrony Małoletnich

………………………………………….

(miejscowość, data)

OŚWIADCZENIE

Na podstawie art. 21 ust. 5 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 560) oświadczam, że w ciągu ostatnich 20 lat zamieszkiwałam-em/ nie zamieszkiwałam-em* na terenie innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo mojego obywatelstwa, tj.: w następujących państwach:

……………………………

Jednocześnie przedkładam informację z rejestrów karnych wskazanych wyżej państw, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.

Oświadczam, że jestem świadoma/świadomy* odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

* niewłaściwe skreślić.

………………………………….

(podpis)

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Zobacz również

Adres

Numer konta

Kontakt

Statystyki odwiedzin

Szkoła Podstawowa w Jarosławcu

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Zobacz również

Dodatkowe informacje

Adres

Numer konta

Kontakt

Statystyki odwiedzin